الگوي تغييرات زماني رواناب و رسوب سطحي و فرسايش تونلي در خاك سيلت لوم تحت شيب‌هاي مختلف با استفاده از باران‌ساز مصنوعي

مطالعه فرايند فرسايش خاك و ارزيابي عوامل مؤثر در آن از مهم‌ترين پيش‌نيازهاي مديريت صحيح منابع آب‌وخاك است. پژوهش حاضر به‌منظور بررسي مجموع رواناب و رسوب سطحي و تونلي با استفاده از باران‌ساز مصنوعي بر روي خاك سيلت لوم در آزمايشگاه انجام شد. براي انجام اين پژوهش ابتدا خاك از منطقه موردنظر جمع‌آوري و به آزمايشگاه منتقل شد. آزمايش‌ها در يك مخزن خاك مستطيل‌شكل همراه با سه تونل در شيب‌هاي 2، 6، 10، 14 و 18 درصد و تحت باران شبيه‌سازي شده با شدت 30 ميلي‌متر بر ساعت به مدت 60 دقيقه انجام شد. براي تحليل نتايج نمودارهاي مربوطه در محيط Excel رسم شد. همچنين براي بررسي همبستگي بين مقادير رواناب و رسوب در هر شيب از آزمون همبستگي اسپيرمن در نرم‌افزار SPSS استفاده شد. نتايج نشان داد كه با افزايش شيب مجموع رواناب و رسوب سطحي و تونلي در طي زمان افزايش داشت. براي نمونه در شيب دو درصد مقدار رواناب و رسوب در دقايق ابتدايي آزمايش از صفر به مقدار 3/1 ليتر و 26/2 گرم بر مترمربع در پايان آزمايش رسيد. همچنين ضريب همبستگي بين رواناب و رسوب نيز در شيب‌ها به ترتيب برابر با 0/98، 0/62، 0/4، 0/93 و 0/15 بوده است. باتوجه‌به سطح معناداري، رابطه بين دو متغير در برخي از شيب‌ها معنادار و در برخي ديگر به دليل وجود ريزش در خاك معنادار نبوده است.