نظم بين‌الملل آمريكايي در دوره گذار تاريخي؛ احياي امپراتوري در بستر ژئوپليتيك‌گرايي

نظام بين ‌الملل به لحاظ ساختار و پويايي ‌هاي سيستمي و واحدهاي در حال تعامل تاكنون دوره ‌هاي متعددي را پشت سر گذاشته است. از نظم كنسرتي در كنگره وين تا نظم دوقطبي دوره جنگ سرد و متعاقب آن، نظم بين‌ المللي پساجنگ سرد (تك ‌‍قطبي يا يك-چندقطبي)، هريك از اشكال مزبور دستخوش دگرگوني شده‌ اند. وجه مشترك اغلب اين نظم‌ ها، ژئوپليتيك ‌گرايي بريتانيايي است كه نقشي كليدي در شكل‌ گيري، تداوم، تثبيت و احياي امپراتوري جهاني ليبرال داشته است. اين عامل در دوره غلبه گفتمان و نظم آمريكايي نيز در راستاي پوشش شكاف ‌هاي دروني و بازتوليد نظم مطلوب مورد استفاده قرار گرفته است. مقاله حاضر به بررسي وضعيت تغييرات در نظم بين‌المللي در دوره گذار تاريخي و برجستگي نشانه‌ هاي ژئوپليتيك‌ گرايي در روند گذار از نظم بين‌ المللي فعلي مي ‌پردازد. در اين راستا، از چارچوب ژئوپليتيكي هالفورد مكيندر به‌ منظور تحليل روند شكل ‌گيري، تثبيت و تقويت و احياي امپراتوري‌ ها استفاده شده است. با استفاده از رهيافت استدلال قياسي و بررسي مقايسه‌ اي- تاريخي دوران امپراتوري بريتانيا و نظم بين‌ المللي آمريكايي در دوره پساجنگ سرد، استدلال مي ‌شود كه با ظهور نشانه‌ هاي گذار در نظم بين‌ المللي غرب محور، با تفاوت‌ هايي در سبك و شيوه و ابزارها، غرب با محوريت گفتمان ژئوپليتيك ‌گرايي بريتانيايي درصدد احياي امپراتوري و بازتوليد نظم مطلوب برآمده است.