اثرات كمپوست زباله شهري و كود دامي بر كمبود آب در گياه ريحان (Ocimum basilicum L)

خشكي از رايج ‌ترين و مهم‌ ترين عوامل محدود كننده توليد در مناطق خشك و نيمه خشك است. براي كاهش اثرات خشكي بر گياهان مي‌توان از بعضي از مواد اصلاح‌كننده آلي استفاده كرد. پژوهش حاضر با هدف بررسي اثر كمپوست زباله شهري و كود گاوي بر خصوصيات رشدي گياه دارويي ريحان (Ocimum basilicum L) تحت شرايط كمبود آب انجام شد. آزمايش به صورت فاكتوريل، در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار در سال 1401 در گلخانه دانشگاه رازي، كرمانشاه انجام شد. تيمار‌هاي آزمايشي شامل كمبود -آب در سه سطح (50، 75 و 100 درصد ظرفيت مزرعه)، كود دامي در سه سطح (15، 30 و 45 تن در هكتار) و كمپوست زباله شهري در سه سطح (15، 30 و 45 تن در هكتار) بودند. براي فاكتور كود دامي، تيمار بدون كود و همچنين براي فاكتور كمپوست، تيمار بدون مصرف كمپوست به عنوان تيمار شاهد در نظر گرفته شدند. نتايج نشان داد كه اثرات متقابل كمپوست و كود دامي تحت شرايط كمبود آب بر بيشتر ويژگي‌هاي رشدي و نيز مقادير پرولين، قند‌هاي محلول و رنگيزه‌هاي گياهي معني‌دارشد (0.010≤P). حداكثر وزن ماده خشك شاخساره و ريشه (به ترتيب 2.1 و 1.7 گرم)، ارتفاع گياه (24.1 سانتي‌متر)، سطح برگ (75.5 سانتي‌متر مربع) و محتواي نسبي آب برگ (77.3 درصد) در شرايط كاربرد 45 تن در هكتار كمپوست، 45 تن در هكتار كود دامي و رطوبت ظرفيت مزرعه به‌دست آمد. همچنين، بيشترين غلظت پرولين (9.78 ميكرو‌مول بر گرم) و قندهاي محلول (1.06 ميلي‌گرم بر گرم) در شرايط اعمال 50 درصد رطوبت ظرفيت مزرعه و بدون كاربرد كمپوست و كود دامي حاصل شد. به‌طوركلي، كاربرد هم‌زمان كمپوست زباله شهري و كود دامي، يك روش ساده، مناسب و ارزان در راستاي كاهش اثر كمبود آب در گياه دارويي ريحان است.