ارزيابي روش ‌هاي زمين ‌آمار براي پهنه‌ بندي برخي ويژگي ‌هاي خاك منطقه دارنگان با كاربري ‌هاي مختلف، استان فارس

تعيين ويژگي ‌هاي فيزيكي و شيميايي خاك به‌ منظور مديريت پايدار در مقياس‌هاي بزرگ، عامل مهمي در دستيابي به كشاورزي دقيق است. استفاده از اراضي و شيوه‌هاي مديريتي مختلف به‌شدت بر ويژگي‌هاي خاك تأثير مي‌گذارد و آگاهي از تغييرات اين خصوصيات در كاربري‌هاي مختلف، در تعيين محدوديت‌هاي توليد ضروري است. تجزيه‌هاي آزمايشگاهي خاك، معمولاً پرهزينه و زمان‌بر است. يكي از راهكارهاي رفع اين مشكل استفاده از زمين‌آمار است. اين پژوهش به‌منظور ارزيابي روش‌هاي زمين‌آماري براي پهنه‌بندي برخي ويژگي‌هاي خاك منطقه دارنگان با كاربري‌هاي مختلف در استان فارس انجام پذيرفت. 134 نمونه‌ خاك سطحي با الگوي شبكه‌اي يك در يك كيلومتر، از دو كاربري مرتعي و زراعي-باغي از منطقه برداشت و برخي ويژگي‌هاي فيزيكوشيميائي اندازه-گيري شد. با توجه به نتايج به‌دست آمده، بهترين مدل ساختار مكاني با بالاترين دقت، براي متغيرهاي مقادير شن، قابليت هدايت الكتريكي، كربنات كلسيم معادل، پ‌هاش و چگالي ظاهري مدل نمايي، براي مقدار سيلت، مدل منطقي درجه دوم و براي مقادير رس، كربن آلي و ظرفيت تبادل كاتيوني مدل كروي بود. ساختار مكاني براي كربنات كلسيم معادل ضعيف، براي كربن آلي متوسط و براي ساير متغيرها قوي به‌دست آمد. از بين ويژگي‌هاي مورد‌مطالعه، سيلت، رس و ظرفيت تبادل كاتيوني داراي كمترين دامنه تأثير و هدايت الكتريكي بيشترين دامنه تأثير را داشته است. بر اساس نقشه پهنه‌بندي ويژگي‌هاي مورد‌مطالعه، مناطقي كه داراي كاربري زراعي-باغي بوده‌اند، داراي كربن آلي، رس، ظرفيت تبادل كاتيوني، قابليت هدايت الكتريكي بيشتر و پ‌هاش كمتر بودند. نتايج اين مطالعه قابليت روش‌هاي زمين ‌آماري و GIS را به‌عنوان ابزار قدرتمندي به‌منظور مديريت مكاني ويژگي ‌هاي خاك را نشان داد.