كاربرد معادلات سينتيكي در توصيف سرعت آزاد شدن سرب در يك خاك آهكي تيمارشده با بيوچارهاي مختلف

فعاليت‌هاي معدن‌كاوي، موجب ورود و تجمع فلزات سنگين در خاك مي‌شود. بيوچار، مي‌تواند چنين خاك‌هاي آلوده‌اي را پاك‌سازي كند. در اين پژوهش تأثير كاربرد 2 درصد وزني/وزني بيوچارهاي تهيه‌شده (در دماي 600 درجه سلسيوس) از بقاياي مختلف بر قابليت استفاده و سرعت آزادشدن سرب در خاك آلوده معدن بررسي شد. خاك آهكي لوم‌شني كه از نزديكي معدن سرب و روي باما واقع در شهر سپاهان شهر نمونه‌برداري شد، با بقايا و بيوچارهاي تهيه‌شده از آنها به‌مدت 120 روز خوابانده و سپس مقدار قابل استفاده و سرعت آزادشدن سرب در خاك شاهد و تيمارها پس از عصاره‌گيري با محلول دي‌اتيلن‌تري‌آمين‌پنتا استيك اسيد (DTPA-TEA) در طول مدت 504 ساعت اندازه‌گيري گرديد. نتايج نشان داد كه پس از تيمار خاك با بيوچارها، سرب قابل استفاده و سرعت آزادشدن سرب در تيمارها نسبت به شاهد به طور معني‌داري كاهش يافت. مقايسه ضريب تبيين (R2) و خطاي استاندارد برآورد (SEE) نشان داد كه معادله‌هاي الوويچ ساده، تابع تواني و مرتبه اول داراي بيشترين ضريب تبيين و كمترين خطاي استاندارد برآورد براي خاك‌هاي شاهد و تيمارشده بوده و بنابراين توانايي توصيف سرعت آزادشدن سرب را در اين خاك‌‌ها داشتند. ضريب 1/β در معادله الوويچ و b در معادله تابع تواني به‌ترتيب در دامنه 161.47 – 237.18 ميلي‌گرم بر كيلوگرم بر ساعت و 0.245 – 0.299 ميلي‌گرم بر كيلوگرم بر ساعت به دست آمد. نتايج مطالعات همبستگي بين سرب عصاره‌گيري شده با DTPA-TEA و ضرايب معادلات در اين پژوهش، نشان داد كه ضرايب K1، 1/β، b و a*b براي توصيف سرعت آزادشدن سرب مفيدتر و به واقعيت نزديك‌تر بودند.