واكاوي شكل‌گيري و كنش جمعي جمعيت فدائيان اسلام عليه رژيم پهلوي دوم بر اساس مدل تلفيقي اسپريگنز – تيلي

جمعيت فدائيان اسلام به رهبري نواب صفوي، اصلي‌ترين تشكل اسلامي مخالف سلطنت پهلوي دوم با مشي مبارزه سياسي مسلحانه بود. در اين پژوهش درصدد پاسخ به اين سوال هستيم كه از منظر چارچوب تحليلي اسپريگنز و تيلي، جمعيت فدائيان اسلام چگونه شكل گرفت و كنش جمعي آنان چگونه صورت‌بندي شد. نواب صفوي همراه با ياران هم فكرش با مشاهده بحران‌هاي اشغالگري قدرت‌هاي جهاني شوروي و انگلستان، تكرار استبداد پهلوي اول در قامت سلطنت محمدرضا پهلوي و موج جدي ضد دين از سوي احمد كسروي، فرقه ضاله بهائيت و جريان‌هاي ماركسيستي نسبت به جايگاه اسلام در نظام سياسي ايران احساس خطر كردند. نواب صفوي و يارانش، راه حل براي بحران پيش‌رو را در تشكيل جمعيت سياسي پيشرو و انقلابي ديدند. چنين راهكاري نيازمند فرآيند بسيج‌گري يا كنش‌جمعي هدفمند مبتني بر چالش‌گري رژيم پهلوي بود. به همين منظور متناسب با متغيرهاي درون‌گروهي چارچوب مفهومي بسيج منابع چالز تيلي منجر به برآيند كسب «منابع هنجاري» با «بسيج تهاجمي» در قالب شكل‌دهي به جمعيت فدائيان اسلام با راهبرد سرنگوني رژيم پهلوي برآمدند و پس از آن با «سركوب» تمام عيار، كنش جمعي آنان براي برپايي حكومت اسلامي از سوي رژيم پهلوي مواجه شدند.