رخداد، ويژگي‌هاي فيزيكوشيميايي و علايم باليني سنگ‌هاي بزاقي (سيالوليت‌ها)

زمينه و هدف: دانش تركيب زيست شيميايي سنگ هاي بزاقي(سيالوليت ها) در سبب شناسي و سازوكار تشكيل آنها ضروري است. تاكنون پژوهش هاي اندكي روي عناصر موجود در سيالوليت ها و علايم باليني آنها انجام شده است كه مي تواند به دليل ناشناخته بودن و عدم قطعيت در چگونگي تشكيل آنها باشد. بنابراين، هدف از اين مطالعه، تعيين و رخداد، ويژگي هاي فيزيكوشيميايي و علايم باليني سنگ هاي بزاقي(سيالوليت‌ها) بود. روش بررسي: اين يك مطالعه نيمه‌تجربي مي‌باشد كه در مراكز درماني شيراز در سال 1402 انجام شد. ويژگي هاي فيزيكي(رنگ، اندازه، وزن و سختي) و تركيب عنصري سنگ هاي بزاقي(با استفاده از ميكروسكوپ الكتروني روبشي جفت شده با طيف سنج پاشنده انرژي تابش ايكس) پس از جمع آوري(به مدت 9 ماه) به صورت غير تصادفي از نمونه هاي در دسترس آناليز شد. جمعيت هدف شامل دو گروه مردان و زنان مبتلا به سنگ هاي بزاقي با محدوده سني متفاوت بود. داده هاي جمع آوري شده با استفاده از آزمون هاي آماري شاپيروـ ويلك، من ـ ويتني و اسپيرمن تجزيه و تحليل شدند. يافته‌ ها: سيالوليت ها رنگ هاي غالب سفيد تا كرم مايل به قهوه اي روشن، گستره اندازه 1 تا 40 ميلي متر، ميانگين وزني 0.6538 گرم و محدوده سختي 2 تا 4 داشتند. عناصر اصلي سيالوليت ها به ترتيب؛ اكسيژن، كربن، كلسيم، فسفر، سديم و كلر(98 درصد) بود. هيچ يك از عناصر اختلاف معني داري را بين دو گروه جنسيتي و سني نشان ندادند(0.50 p). همبستگي مثبت قوي بين كلسيم و فسفر (0.86 =r) و همبستگي مثبت و خوب اين دو عنصر با پارامترهاي فيزيكي سيالوليت ها(0.6 r 0.3) نشان داد كه كلسيم و فسفر فازهاي زيست كانيايي مشابهي هم چون كلسيم فسفات هاي كربناتي شده را تشكيل مي دهند. نتيجه گيري: نتايج اين مطالعه بينش خوبي از تركيب عنصري، ويژگي هاي فيزيكوشيميايي و علايم باليني سنگ هاي بزاقي داد. درصد وزني بالاي عناصر اكسيژن، كربن، كلسيم و فسفر بيان‌گر تركيبات كربناتي فسفردار بود. كلسيم و فسفر دو فاكتور توضيحي مهم براي وزن و اندازه سنگ هاي بزاقي بودند. هم‌چنين، سن و جنسيت عوامل اصلي كنترل كننده عناصر در سنگ هاي بزاقي نبودند.