مطالعه اثر تنش شوري بر برخي صفات مورفولوژيكي و فيزيولوژيكي در ژنوتيپ‌هاي برنج در مرحله گياهچه‌اي تحت شرايط هيدروپونيك

برنج از مهم‌ترين محصولات غذايي در جهان است. شوري خاك عملكرد و كيفيت محصول برنج را كاهش مي ‌دهد. غربال كردن ارقام برنج براي شناسايي ارقام متحمل به شوري براي توليد ارقام جديد و كشت در مناطق شور داراي اهميت زيادي مي‌باشد. در اين مطالعه، صفات مورفوفيزيولوژيك 42 ژنوتيپ برنج به همراه ژنوتيپ هاي NONA BOKARA به عنوان شاهد متحمل و IR29 به عنوان شاهد حساس به شوري در مرحله گياهچه‌اي در دو سطح صفر و 100 ميلي مولار شوري (از منبع نمك هاي NaCl، CaCl2، Na2SO4) در شرايط هيدروپونيك به صورت طرح كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار مورد مطالعه قرار گرفت. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه اثر ژنوتيپ برنج، شوري و برهمكنش آن ها در تمام صفات مورد مطالعه در سطح احتمال يك درصد معني دار بود. همچنين نتايج نشان داد كه صفات طول ريشه و ساقه، وزن تر و خشك ساقه و ريشه، محتواي نشت الكتروليت، زيست توده و شاخص سبزينگي تحت تنش شوري كاهش معني داري نشان دادند. محتواي پرولين تحت تنش شوري افزايش يافته بود. بررسي ضرايب همبستگي نشان داد كه همبستگي مثبت و معني داري بين صفات زيست توده با وزن خشك ريشه و ساقه وجود دارد. نتايج تجزيه به مؤلفه‌هاي اصلي نشان داد كه صفات زيست توده، وزن تر و خشك ساقه، طول ساقه و وزن تر ريشه در مؤلفه اول بيشترين تأثير را در جهت مثبت داشتند. نتايج حاصل از تجزيه خوشه‌اي نشان داد كه 12 ژنوتيپ‌ به همراه NONA BOKARA در خوشه متحمل قرار گرفتند كه مي‌توانند در برنامه‌هاي اصلاحي براي توسعه ارقام متحمل به شوري مورد استفاده قرار گيرند.