شمايل‌شناسي گزيده‌اي از مُهرهاي ايلام قديم شوش

مُهرها به‌عنوان يكي از مهم‌ترين داده‌هاي باستان‌شناسي، همواره در مطالعات اين علم و هنر باستان موردتوجه بوده‌اند. شهر شوش به‌عنوان يكي از مهم‌ترين محوطه‌هاي باستاني ايران در دوره‌هاي مختلف تاريخي-فرهنگي، به‌ويژه دورۀ ايلام، داده‌هاي فرهنگي-هنري بسياري ازجمله مهرها را در اختيار باستان‌شناسان و متخصصين تاريخ‌هنر قرار داده است. يافته‌هاي به‌دست‌آمده از اين شهر باستاني، گوياي سبك‌هاي گوناگون هنري در دوره‌هاي پشت‌سر گذاشته‌شده در آن بوده و سبك‌هاي گوناگون حكاكي مهر و شمايل‌نگاري آن‌ها كه مي‌تواند بيان‌كنندۀ اطلاعاتي در زمينه‌هاي مختلفي چون نمادها، اسطوره‌ها و يا داستان‌هاي روايي باشند، در ميان اين داده‌ها جايگاه ويژه‌اي دارند. در دورۀ ايلام و به‌طور خاص ايلام قديم كه مورد بحث اين پژوهش  است، سبك‌هاي هنري مختلفي در حكاكي‌هاي مهرها ديده مي‌شود؛ سبك‌هايي كه هم مي‌تواند گوياي هنر ويژۀ ايلامي باشد و هم در برخي موارد از تأثير سبك‌هاي حكاكي سرزمين همسايه، يعني بين‌النهرين بي‌بهره نبوده‌اند. در همين‌راستا، در اينجا گزيده‌اي از مهرهاي دورۀ ايلام قديم شوش (تعداد 11 عدد) كه متعلق به موزۀ ملي ايران هستند، با هدف مطالعۀ تصاوير آن‌ها به‌لحاظ داشتن سبك فرهنگي-هنري خاص بررسي مي‌شوند، و پژوهش در جهت پاسخ‌گويي به اين پرسش كه آيا حكاكي‌هاي اين مهرهاي ايلام قديم مي‌تواند بيان‌كنندۀ سبك روايي ويژه‌اي باشند؟ صورت گرفته  است. مطالعۀ انجام‌گرفته كه به‌روش كتابخانه‌اي-موزه‌اي و با تحليل تطبيقي تصاوير همراه بوده است، مي‌تواند راوي قدرت ارباب حيوانات / يا شايد فرد برتر جامعۀ آن روز، در حفاظت از حيوانات تحت حمايتش در مقابل حيوانات وحشي باشد و به‌نوعي با اين تصويرپردازي‌ها، قدرت او را روايت كرده است.