اثر تاريخ‌ و تراكم‌ كاشت بر عملكرد، اجزاي عملكرد و ميزان پروتئين ارقام گندم در منطقه نكاء

عملكرد و كيفيت گندم (Triticum aestivum L.) تحت تاثير تاريخ كاشت و تراكم بوته در واحد سطح و رقم مي‌باشد. اين آزمايش در قالب طرح آماري بلوك‌هاي كامل تصادفي به روش كرت‌هاي دو بار خرد شده با سه تكرار طي دو سال زراعي 96-1395 و 97-1396 در ايستگاه تحقيقات كشاورزي بايع‌كلا (نكاء) اجرا گرديد. سه تاريخ كاشت؛ 30 آبان، 15 آذر و 30 آذر، در كرت‌هاي اصلي، چهار تراكم 300، 350، 400 و 450 بذر در متر‌مربع در كرت­هاي فرعي و سه رقم گندم بهاره (مرواريد، گنبد و احسان)  در كرت‌هاي فرعي فرعي مقايسه گرديد. تعداد دانه در سنبله و ميزان پروتئين تحت اثر تاريخ كاشت قرار نگرفت. ميزان عملكرد دانه در تاريخ كاشت دوم و سوم به ترتيب 25.7 و 37.5 درصد كم‌تر از تاريخ كاشت اول بود. با افزايش تراكم بوته از تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه و ميزان پروتئين دانه كاسته شد ولي ارتفاع بوته، تعداد سنبله در  واحد سطح و عملكرد زيستي افزايش يافت. رقم احسان نسبت به ساير ارقام از ميانگين دوره پرشدن دانه، تعداد سنبله در واحد سطح، تعداد دانه در سنبله، عملكرد و ميزان پروتئين بيش‌تري برخوردار بود. برهم‌كنش تاريخ كاشت در ميزان بذر بر عملكرد دانه و همچنين برهم‌كنش تاريخ كاشت در رقم بر وزن هزار دانه معني‌دار گرديد. همبستگي ميان عملكرد دانه با كليه صفات به غير از تعداد دانه در سنبله و درصد پروتئين دانه مثبت و معني‌دار بود كه در اين ميان عملكرد زيستي بالاترين ميزان همبستگي (0.84) با عملكرد دانه را نشان داد. باتوجه به نتايج به‌دست آمده به منظور دست‌يابي به عملكرد بالا در صورتي‌كه كاشت در ۳۰ آبان انجام پذيرد 360 بذر در متر‌مربع و در ۳۰ آذرماه ۴۵۰ بذر در متر‌مربع توصيه مي‌گردد.