عنوان مقاله :
كاربرد زمين‌دما- فشارسنج‌هاي كلينوپيروكسني بر روي سنگ‌هاي گابرو/ديوريتي همراه با استوك گرانيتوييدي گودحوض (سياه كوه)، بافت، كرمان
پديد آورندگان :
عرب زاده بني اسدي ، محبوبه دانشگاه صنعتي شاهرود - دانشكده علوم زمين - گروه زمين‌شناسي , قاسمي ، حبيب اله دانشگاه صنعتي شاهرود - دانشكده علوم زمين - گروه زمين‌شناسي , آنگي بوست ، ساموئل دانشگاه ليون - گروه علوم زمين , رضايي كهخايي ، مهدي دانشگاه صنعتي شاهرود - دانشكده علوم زمين - گروه زمين‌شناسي , پاپادوپولو ، لامبريني دانشگاه آريستوتل - دانشكده زمين‌شناسي - گروه كاني‌شناسي- سنگ‌شناسي- زمين‌شناسي اقتصادي
كليدواژه :
زمين دما-فشارسنجي , كلينوپيروكسن , گرانيتوييد , گودحوض , بافت , كرمان
چكيده فارسي :
توده گرانيتوييدي گودحوض به سن ژوراسيك پيشين (حدود 180 ميليون سال پيش) به‌طور عمده متشكل از يك بخش ديوريتي- گرانوديوريتي (ديوريت، كوارتز ديوريت- مونزونيت، كوارتز مونزونيت و گرانوديوريت) به همراه يك بخش كوچك گرانيتي (گرانيت، آلكالي فلدسپارگرانيت، آپليت و پگماتيت) است كه با يك بخش كوچك پيشرس گابرويي همراهي مي شود. اين توده در جنوب نوار دگرگوني سنندج- سيرجان در جنوب خاور ايران در منطقه دهسرد بافت در استان كرمان، به شكل يك استوك گرانيتوييدي بيضوي در سنگ هاي دگرگوني پالئوزوييك بالايي و سنگ هاي آذرين- رسوبي ترياس نفوذ كرده است. توالي سنگي ژوراسيك متشكل از شيل، ماسه سنگ و كنگلومرا و آهك هاي كرتاسه زيرين بر روي توالي ترياس قرار گرفته اند و هيچ اثري از نفوذ توده در آن ها وجود ندارد. بافت كلي توده گرانيتوييدي از نوع دانه اي ناخودشكل متوسط تا درشت دانه است ولي در نمونه هاي گرانيتي- آلكالي گرانيتي، بافت هاي ميكروگرانوفيري، پرتيتي، ميكروگرافيكي و ميرمكيتي نيز ديده مي شود. كاني هاي اصلي سازنده اين سنگ ها در نمونه هاي گابرو/ديوريتي شامل اليوين، كلينوپيروكسن، ارتوپيروكسن، آمفيبول، بيوتيت و پلاژيوكلاز و در نمونه هاي گرانوديوريتي- گرانيتي شامل، آمفيبول، بيوتيت، پلاژيوكلاز، آلكالي فلدسپار و كوارتز هستند. از كاني هاي فرعي نيز مي توان به زيركن، آپاتيت، كاني هاي كدر (اپك) و اسفن و از كاني هاي ثانويه مي توان به ترموليت-اكتينوليت، كلريت، اپيدوت، كلسيت، سريسيت و كاني هاي رسي اشاره كرد. از شيمي كلينوپيروكسن به عنوان سازنده اصلي نمونه هاي گابرو/ديوريتي براي بررسي ماهيت و محيط زمين ساختي تشكيل ماگما و شرايط فيزيكوشيميايي تبلور (دما، فشار و فوگاسيته اكسيژن) در سنگ هاي مافيك- حدواسط توده استفاده شده است. كلينوپيروكسن هاي اين سنگ ها از نوع كلسيك با تركيب ديوپسيد- اوژيت- ساليت و متعلق به سري ماگمايي كالكوآلكالن نوع I مناطق فرورانش هستند. برآوردهاي دما-فشارسنجي براساس زمين‌دما-فشارسنج هاي مختلف كلينوپيروكسني بيانگر دماهاي 800 تا 1300 درجه سانتي گراد در فشارهاي 4 تا 12 كيلوبار منطبق بر فشارهاي اعماق 16 تا 50 كيلومتري براي تبلور اين كاني در شرايط فوگاسيته متوسط تا بالاي اكسيژن در اعماق 50 تا 16 كيلومتري در پوسته زيرين تا مياني است.
