حضور تركيه در آسياي مركزي و پيامدهاي آن براي ايران

با استقلال كشورهاي آسياي مركزي قدرت‌ هاي جهاني و منطقه ‌اي، از جمله تركيه و ايران تلاش بسياري براي حضور در منطقه انجام داده‌اند، كه با توجه به روابط پيچيده و رقابت تاريخي دو كشور، تلاش هريك نمي‌ تواند بدون تاثير بر ديگري باشد. پرسشي كه در اين پژوهش مطرح شده  اين است كه حضور تركيه در آسياي مركزي چه پيامد هاي براي ايران دارد؟ در اين نوشتار پس از بررسي پيشينۀ پژوهش، تلاش كرديم با استفاده ازخوانش‌ هاي نوين ژئوپليتيك به عنوان مباني نظري و روش روندپژوهي پرسش خود را پاسخ دهيم. بر اين اساس فرضيه‌ اي را در نظر گرفتيم كه بر پايۀ آن حضور تركيه در آسياي مركزي به حذف ايران از راه گذرهاي كالا و انرژي منطقه و همچنين تهديد يكپارچگي سرزميني ايران به دليل گسترش پان‌ ترك ‌گرايي مي شود. در همين زمينه پس از بررسي حضور تركيه در منطقه در سه دهۀ گذشته، پيامدهاي حضور اين كشور بر ايران را در هر سه حوزۀ اقتصادي ، سياسي – نظامي و فرهنگي بررسي كرده و بر اساس آن نتيجه گرفتيم كه در حوزۀ اقتصادي و سياسي- نظامي، پيامد حضور تركيه براي ايران، شامل حذف اين كشور از طرح ‌هاي انتقال كالا و انرژي آينده و همچنين فرسايش ژئوپليتيك ايران است. در حوزه فرهنگي نيز گسترش  پان ‌ترك ‌گرايي به دنبال حضور تركيه در منطقه، مي‌ تواند علاوه بر تهديد يكپارچگي سرزميني ايران، سبب دوري كشورهاي منطقه از ايران شود.