آشكارسازي مكاني- زماني تغييرات ارتفاعي يخچال‌هاي طبيعي علم‌كوه با استفاده از داده‌هاي ليزراسكنينگ هوايي (LiDAR) و عكسبرداري با پهپاد (UAV)

يخچال هاي طبيعي و تغييرات كوتاه مدت و بلند مدت آن ها، از مهم ترين سنسورهاي اقليمي براي پايش روند تغييرات آب و هوايي هستند. در تحقيق حاضر به منظور آشكار سازي مكاني- زماني تغييرات ارتفاعي دماغه يخچال؛ مدل‌هاي رقومي ارتفاعي حاصل، داده‌هاي ليزراسكنينگ هوايي (LiDAR) سال 1389و تصاوير پهپاد سال‌هاي 1397 و 1399 مورد استفاده قرار گرفتند. دقت مدل‌هاي رقومي ارتفاعي (DEM) استخراج شده از پهپاد، در سال‌هاي 1397 و 1399 به ترتيب با استفاده از حدود 40 و 20 نقطه كنترل زميني تقريباً 15 سانتي متر برآورد شد. همچنين دقت برآورد تغييرات ارتفاعي بر اساس ارزيابي تغييرات ارتفاعي در منطقه غير يخچالي در اين بازه زماني نشان دهنده دقت بالاي نتايج است. بطوري كه مقادير ميانگين و انحراف معيار در منطقه غيريخچالي به ترتيب برابر با 0.05± و0.34  سانتي متر است كه مقاديري قابل قبول در مطالعه تغييرات ارتفاعي يخچال به شمار مي روند. نتايج حاصل از تفريق دو به دوي DEM هاي ياد شده نشان دهنده تغييرات ارتفاعي بسيار زياد دماغه يخچال علم‌كوه از سال 1389 الي 1399 است. چنانچه ميانگين نرخ تغييرات ارتفاعي شكاف اصلي دماغه يخچال در اين مدت حدود 0.8 – متر در سال (.m/yr) و بيشترين مقدار نرخ تغيير ارتفاعي حدود 2.31- (.m/yr) است. عمده تغييرات ارتفاعي اين منطقه در بازه زماني 1389 تا 1397 بوجود آمده و ميانگين نرخ تغييرات ارتفاعي شكاف اصلي يخچال در اين مدت 1.03- (.m/yr)و حداكثر آن 2.77- (.m/yr) است. تغييرات ارتفاعي در بازه زماني 1397 تا 1399 كمتربوده و ميانگين نرخ تغييرات ارتفاعي 0.1+  (.m/yr)و حداكثر آن 1.85- (.m/yr)است. با توجه به اينكه اين منطقه به عنوان خروجي و محلّ تخليه يخچال نيز شناخته شده و حجم زيادي از واريزه ها و يخرفت‌ها ي يخچالي را به ارتفاعات پايين‌تر سرازير مي‌كند، تغييرات ارتفاعي شديد اين منطقه ناشي از ذوب برف و يخ است و همين امر، عامل اصلي وقوع سيلاب عظيم تيرماه سال 1390 در رودخانه سردآبرود بوده است.