همه گيري شناسي و روش هاي مديريت بيماري سوختگي غلاف برگ برنج

سوختگي غلاف برگ ناشي از قارچ خاكزي Rhizoctonia solani AG1-IA ، يكي از بيماري هاي مهم برنج‌ در دنيا است، كه در بعضي مناطق كشت برنج در ايران نيز شايع است. بيمارگر معمولا به شكل سختينه در خاك و بقاياي گياهي و ميسليوم در بقاياي گياهي و بذر زمستان‌گذراني مي‌كند. سختينه‌ها قادرند سال‌ها در خاك و كاه و كلش برنج به صورت خفته باقي بمانند. پس از كاشت رقم‌هاي حساس برنج، سختينه‌ها جوانه‌زده، توليد ميسليوم كرده و غلاف‌ برگ‌هاي پاييني بوته‌هاي برنج را آلوده مي‌كنند. نشانه مشخصه اين بيماري لكه‌هاي سبز مايل به خاكستري آبسوخته، كروي تا بيضي شكل يا تغيير رنگ يافته نامنظم كشيده روي غلاف برگ‌ها است. لكه‌ها با گذر زمان به هم پيوسته و مركز آنها خاكستري تا قهوه‌اي-روشن و حاشيه قهوه‌اي-تيره تا قرمز مي‌شود. عواملي مانند نوع رقم برنج، تراكم كاشت، مرحله رشدي گياه، مقدار زادمايه اوليه بيمارگر، شرايط محيطي و تغذيه گياه بر شدت بيماري و همه گيري آن تاثيرگذار هستند. مديريت بيماري به دليل توانايي بيمارگر براي زنده ماندن طولاني مدت در خاك و سطح پايين مقاومت رقم‌هاي تحت كشت برنج در برابر بيماري دشوار است، اما با روش‌هاي زراعي مناسب مانند عدم كشت رقم‌هاي پاكوتاه و پرپنجه در مزرعه‌هاي با سابقه حضور بيمارگر، ضدعفوني بذر، رعايت تراكم كاشت، مصرف بهينه كودهاي نيتروژنه، رعايت بهداشت زراعي و مبارزه شيميايي مي‌توان از همه گيري و خسارت بيماري پيشگيري كرد.