فلسفه حقوق ورشكستگي

يكي از كاركردهاي مشترك نهاد ورشكستگي در نظام‌هاي حقوقي مختلف آن است كه مشكلات هماهنگي بين بدهكار و بستانكاران را كاهش دهد و خواسته‌هاي ناسازگار اين دو و ساير طرف‌هاي متأثر از ورشكستگي را تعديل كند، اما سؤال اساسي كه در اين پژوهش بررسي مي‌شود آن است كه هدف بنيادين حقوق ورشكستگي چيست؟ ناتواني تاجر در پرداخت ديون خود دامنه گسترده‌اي از گروه‌هاي ذي‌نفع را تحت تأثير قرار مي‌دهد و سؤالي كه مطرح مي‌شود اين است كه آيا حقوق ورشكستگي بايد فقط از منافع بستانكاران حمايت كند يا ايجاد تعادل ميان حقوق گروه‌هاي مختلف ذي‌نفع هم از اهداف حقوق ورشكستگي است؟ آيا بازپرداخت مطالبات بستانكاران هدف اصلي حقوق ورشكستگي است يا نجات و بقاي بنگاه تجارتي و فراهم كردن فرصت شروعي دوباره براي بازرگان هدف بنيادين است؟ در پاسخ به اين پرسش‌ها نظريات متعددي ابراز شده است. نظريه معامله بستانكاران، نظريه جامع قراردادمحور، نظريه ارزش‌هاي چندگانه، نظريه ارزش صريح و نظريه شروع دوباره، از جمله نظرياتي است كه در اين زمينه به تبيين و تحليل آنها پرداخته مي‌شود. به‌نظر مي‌رسد نهاد ورشكستگي، پيش از تدارك سازوكار تصفيه جمعي به روشي بهينه و عادلانه، بايد فرصت شروعي دوباره را فراهم سازد و سياست‌هاي تقنيني و قضايي بايد همسو با اين هدف بنيادين باشند.