«فرشته تاريخ» محمد رضايي‌راد با تكيه بر نظرگاه تاريخ‌گرايي نو؛ فاشيسم، وضعيتي استثنايي يا يك قاعده

هدف از پژوهش حاضر، خوانش نوتاريخ‌گرايانه از درام تاريخي پست‌مدرن فرشتۀ تاريخ، نوشته‌ محمد رضايي‌راد است. تاريخ‌گرايي نو كه استفان گرين‌بلت، مهم‌ترين مروج آن است، آن را يك روش پژوهشي عملي مي‌داند و نه يك دكترين. فرشتۀ تاريخ با محوريت آخرين ساعات زندگي والتر بنيامين، به بررسي دوران جنگ جهاني دوم (زماني كه دولت فعال و ملت منفعل بود و فاشيسم بر مسند قدرت تكيه زده بود) مي‌پردازد؛ بنيامين با ايفاي نقش تاريخي خود، به برتولت برشت در يافتن آپاراتوسي تازه در مبارزه با شيوه‌ بورژوازي ياري رساند. خوانش اين درام تاريخي پست‌مدرن، با تكيه بر تاريخ‌گرايي نو، جنبه‌هاي ديگري از معاني آن را آشكار كرد. اين جنبه‌ها از طريق رفت‌وآمد مداوم ميان متن و بافت، و همچنين با الهام از نوشته‌هاي بنيامين، فرصت بروز يافتند. در نهايت، با توجه به ديالكتيك جاري ميان قاعده‌بودن فاشيسم و فرض آن به عنوان يك اضطرار در نمايش‌نامه حاضر، نشان داده شد كه فرشتۀ تاريخ با الهام از دوران تاريخي والتر بنيامين و با عطف به زمانه‌ محمد رضايي‌راد، در واقع مويد گفتمان قاعده‌بودن فاشيسم است. از اين رو در تضاد با گفتماني است كه فاشيسم را وضعيتي اضطراري و تاريخ را خطي و رو به تعالي مي‌داند.