بهبودبخشي بسترهاي تاريخي و طبيعي شهري با بهره‌گيري از رويكرد منظرفرهنگي

هسته اوليه بسياري از شهرها در زمينه‌اي تاريخي و طبيعي شكل‌گرفته و رشد يافته است كه مي‌توان آن را بستر ناميد. به‌مرور زمان، ‏با گسترش شهرها و تحولات تكنولوژيكي، اقتصادي و جمعيتي، اين بسترها به حاشيه رانده شده و به بافت‌هايي ناكارآمد و نيمه‌فعال ‏تبديل شده‌اند. ازآنجاكه بهبودبخشي مجموعه اقداماتي است كه باهدف تقويت ويژگي‌هاي مثبت بافت‌ها و بناها انجام مي‌گيرد و از ‏طرفي، توانمندي‌هاي بالقوه تاريخي و طبيعي، نقاط قوت اين بسترها هستند، تقويت اين نقاط قوت، ساماندهي و بازآباداني بسترهاي ‏تاريخي و طبيعي را موجب مي‌شود. نظر به اينكه منظرفرهنگي، هم‌زمان به طبيعت و فرهنگ توجه دارد و اين دو وجه، بن‌مايه‌هاي ‏مشترك ميان منظرفرهنگي و بسترهاي تاريخي و طبيعي هستند، رويكرد موثري در بهبودبخشي و تقويت بسترهاي شهري است.‏هدف اين پژوهش اين است كه چه مؤلفه‌هايي از منظرفرهنگي باعث تقويت ويژگي‌هاي فضايي، عملكردي و فرهنگي و درنهايت ‏بهبودبخشي اين بسترها مي‌شود. براين‌اساس پژوهش با واكاوي در مفهوم منظرفرهنگي و توضيح و تشريح آن و درنهايت با تبيين ‏ترازهاي تكويني و تداومي منظرفرهنگي، مؤلفه‌هاي كاربردي مؤثر را از آن‌ها را استخراج كرده است. روش پژوهش اين مقاله كيفي ‏و تحليلي است. با گردآوري داده‌ها از منابع كتابخانه‌اي، مرور نظريات، اسناد و كنوانسيون‌ها انجام‌شده و بعد از تحليل مفاهيم، به ‏تبيين ترازهاي تكويني و تداومي منظرفرهنگي و درنهايت مؤلفه‌هاي كاربردي برآمده از آنها پرداخته شده است.‏نتايج پژوهش نشان‌دهنده آن است كه وحدت ترازهاي تكويني و تداومي منظرفرهنگي، سه مولفه‌ي كاربردي اصالت و يكپارچگي _ ‏خوانايي، اصالت و يكپارچگي _ انعطاف‌پذيري و اصالت و يكپارچگي _ خاطره‌انگيزي به دست مي‌دهد كه هر كدام به ترتيب بر ‏تقويت ويژگي‌هاي فرمي _ كالبدي، عملكردي _ فعاليتي و فرهنگي _ اجتماعي موثر بوده و از اين رهگذار فرم، عملكرد و معناي ‏بسترهاي تاريخي و طبيعي شهرها احياء شده و بهبودبخشي و بازآباداني آن‌ها محقق مي‌شود. ‏