تبيين عوامل مؤثر بر آسيب‌پذيري خانوارهاي كشاورز در شرايط خشكسالي

شرايط نامساعد اقتصادي- اجتماعي حاكم بر جوامع روستايي، سبب آسيب پذيري بيشتر آن‌ها در برابر خشكسالي شده است. هدف پژوهش حاضر بررسي عوامل مؤثر بر آسيب‌پذيري خانوار كشاورز در هنگام رويارويي با خشكسالي است. جامعه آماري تحقيق، 3329 خانوار كشاورز ساكن دهستان درودفرامان بودند كه از ميان آن‌ها، 172 خانوار، با استفاده از روش نمونه گيري تصادفي چندمرحله اي، به عنوان نمونه آماري انتخاب شدند. ابزار گردآوري داده ها، پرسشنامه اي محقق ساخته بود كه روايي و پايايي آن تأييد شد. بر اساس يافته هاي پژوهش، خانوارهاي كشاورز در سه طبقه كمتر آسيب پذير (21/5 درصد)، متوسط آسيب پذير (55/2 درصد) و بيشتر آسيب پذير (23/3 درصد) قرار گرفتند. هم چنين، بر اساس نتايج حاصل از آزمون تحليل واريانس يك طرفه، آسيب پذيري خانوارهاي كشاورز از منظر مؤلفه هاي سازنده توان سازگاري و حساسيت مانند سطح سواد سرپرست خانوار، ميانگين ميزان اراضي زراعي و باغي ملكي، نرخ آبياري، تعداد ماشين‌آلات كشاورزي، تعداد افراد بيكار خانوار كشاورز، تعداد افراد مهاجر خانوار كشاورز، ميزان آب آبياري مورد استفاده و ميزان اراضي زراعي و باغي خسارت ديده از خشكسالي با يكديگر متفاوت بود. اين بدان معنا است كه ميزان آسيب پذيري خانوار كشاورز تحت تأثير اين مؤلفه ها قرار دارد. دستاوردهاي حاصل از اين پژوهش، به برنامه ريزان مبارزه با خشكسالي كمك مي كند تا اعتبارات محدود خشكسالي را به روستاهاي داراي آسيب پذيري بيشتر اختصاص دهند.