اثر يارانه صادراتي بر حجم و قيمت صادرات: مطالعه موردي محصولات كشاورزي با روش تفاضل در تفاضل

يارانه صادراتي يكي از مسائل حائز اهميت در بين سياست‌هاي مختلف تجاري كشورهاي در حال توسعه است. بيش از يك قرن است كه اثرات مختلف يارانه صادراتي در ادبيات اقتصادي مورد مطالعه قرار گرفته و نتايج متنوعي ارائه شده‌است. در اين مطالعه اثر يارانه صادراتي چند محصول كشاورزي بر وزن و قيمت صادراتي آن‌ها بررسي مي‌شود. در سال‌هاي ۹۴ و ۹۵ به ترتيب سيب‌زميني و پنج گروه از محصولات لبني مشمول دريافت يارانه نقدي شدند. در اين مطالعه با استفاده از ريزداده‌هاي فصلي وزن و ارزش صادراتي براي كالاي مختلف طي سال‌هاي ۸۳ تا ۹۹ اثر يارانه سنجيده مي‌شود. از مقايسه تغييرات صادرات كالاهاي مشمول يارانه با كالاهاي غيرمشمول در يك مدل تفاضل در تفاضل اثرات علّي يارانه مذكور استخراج مي‌شود. نتايج نشان مي‌دهد ميزان وزن صادراتي سيب‌زميني در اثر يارانه افزايش يافته‌است. همچنين اثراتي از كاهش رشد قيمت صادراتي ديده مي‌شود و نمي‌توان اصابت بخشي از يارانه به طرف خارجي را انكار كرد. در مورد صادرات محصولات لبني، شير خشك اثر قابل ملاحظه‌اي پذيرفته و ساير گروه‌هاي لبنيات چندان متأثر نشده‌اند. كاهش رشد قيمت صادراتي نيز تنها در مورد شير خشك ديده مي‌شود. مجموعاً در وزن و قيمت سبد صادراتي محصولات لبني اثر معني‌داري ديده نمي‌شود. همچنين زمان‌بندي صادرات سيب‌زميني و محصولات لبني با انگيزه دريافت يارانه تغيير كرده و بخشي از افزايش صادرات در بازه مورد مطالعه از طريق كاهش صادرات در دوره قبل و بعد جبران شده است.