آسيب شناسي شرح منظومه حكيم سبزواري به مثابه متن آموزشي

از زمان پيدايش مباحث فلسفه در ميان مسلمانان تا كنون، آثار متعدد و متنوع فلسفي توسط فيلسوفان مسلمان نگاشته شده و برخي از آنها به عنوان متن آموزشي مورد استفاده قرار گرفته است. شرح منظومه ملاهادي سبزواري از آن جمله است، منظومه ابياتي تعليمي است كه مرحوم حاجي در جواني در منطق و فلسفه سروده و در دوران تدريس و پختگي خود شرح داده است. اين كتاب از آثار قلمي ارزشمند حكيم سبزواري و از متون اصلي تعليم فلسفه و حكمت اسلامي به شمار مي آيد، مساله تحقيق اين است كه منظومه به مثابه متني درسي و از جهت قرار گرفتن در مسير تعليم فلسفه، در كنار نقاط قوت خود، چه نقاط ضعفي دارد كه بررسي آسيب شناسانه و بازنگاري آن به بهبود و ارتقاء بهره مندي از متون آموزشي كمك كند؟ در اين مقاله به شيوه تحليلي مصداقي به نقد و بررسي برخي آسيبهاي لفظي و محتوايي منظومه پرداخته و در نتيجه نشان داده ايم كه اين كتاب علي رغم برخورداري از برخي ويژگيهاي برجسته متون آموزشي، با آسيب هايي چون پيچيدگي نظم و اغلاق در مزج متن و شرح، گريزهاي ادبي، آميختگي با اشارات عرفاني، افراط در توجيه و حمل بر صحت، بي توجهي به تاريخچه، استطراد در بيان وجوه، تاويل گرايي در آيات و روايات و ... مواجه و فاقد برخي ويژگيهاي متن آموزشي است. تحليل محتوايي بخش هايي از متن و شرح منظومه به نحو مصداقي و ملموس براي فلسفه آموز را مي توان وجه نوآوري اين نوشته قلمداد كرد. اي تحقيق در نهايت بازنگاري شرح منظومه عاري از چنين نقاط ضعفي را پيشنهاد داده است