معماري شهري و الگوي فضايي حسينيه‌هاي شهر تفت به‌مثابۀ مصداقي از فضاي جمعي ايراني ـ اسلامي مطالعه‌اي مبتني بر رويكرد تحليلي و نظريۀ گراف

در عصر حاضر توسعه‌ شهري و برنامه‌ريزي مؤثر از مسائل كليدي جامعه‌هاي جهاني محسوب مي‌شوند. در اين راستا، هدف از پژوهش حاضر بررسي و تحليل ماهيت و الگوي كالبد فضاي حسينيه‌ها، به‌منزله‌ يك فضاي جمعي ايراني اسلامي، در شهر تفت، با استفاده از رويكرد چندروشي، از جمله نظريه‌ گراف، است. در اين پژوهش كه در دسته‌ پژوهش‌هاي كاربردي قرار مي‌گيرد، با بهره‌گيري از روش «آمار فضايي»، تجزيه‌وتحليل تجسم جغرافياي سه‌بعدي، و همچنين برداشت‌هاي ميداني، به بررسي جوانب مختلف فضاي حسينيه‌ها پرداخته مي‌شود، نتايج حاصل از تحليل و بررسي مؤلفه‌هاي كيفيت فضاي حسينيه‌ها بررسي و مشخص مي‌شود كه اين مؤلفه‌ها با الگوي كالبد فضايي هم‌ارزند و به‌مثابه‌ نتيجه‌اي از خط‌مشي‌ها و اصولي چون مركزيت، محصوريت، و ارتباط شكل گرفته‌اند. اين تحليل‌ها نشان مي‌دهد كه ارتقاي كيفيت فضاي حسينيه‌ها نه‌تنها به تسهيل روند تطابق با الگوي كالبد آنها و رفتار فضا مي‌انجامد، بلكه با تأكيد بر اصول و مباني شهرسازي، به خلق فضاهاي عمومي شهري بهينه كمك مي‌كند. با توجه به نتايج اين تحقيق، پيشنهاد مي‌شود كه در طراحي و برنامه‌ريزي فضاهاي عمومي شهري، از تجربيات و مؤلفه‌هاي كيفيت مشابهي كه در حسينيه‌ها شناسايي شده است، بهره‌برداري شود. اين اقدام با استفاده از اصول مهمي چون مركزيت، محصوريت، و ارتباط، باعث ايجاد فضاهاي جمعي و هم‌ارز در شهرها خواهد شد و درنهايت بهبود كيفيت زندگي شهروندان را تسهيل مي‌كند.