مروري بر مطالعات علوم زيستي و تبيين رابطۀ آنها با پايداري محيطي

امروزه فعاليت‌‌هاي انسان‌ها عامل اصلي آسيب‌هاي متعددي، به‌ويژه از نظر فرسودگي و بي‌ثباتي منابع طبيعي، است كه براي محدود كردن اين خطراتْ مفهوم پايداري توسعه داده شده است. در طول تاريخ، زيست و طبيعت در علوم گوناگون، ازجمله معماري، منبع الهام دانسته شده و به نوآوري‌هاي علوم سمت‌وسوي پايداري بخشيده و عاملي براي حل مشكلات موجود بوده‌اند، به گونه‌اي كه راه حل‌هاي مبتني بر علوم زيستيْ منجر به توسعه‌ شاخه‌هايي از علوم جديد گشته كه مهم‌ترين حوزه‌هاي تحقيقاتي امروز را شامل مي‌شوند. با وجود اهميت فراوان علومي كه با تقليد و يا الهام از طبيعت شكل گرفته‌اند، تا كنون به دسته‌بندي اين علوم و بررسي رابطه‌ بين آنها پرداخته نشده است، حال‌آنكه در دسترس بودن چنين دسته‌بندي‌اي و استفاده از آن در معماري عصر حاضر مي‌تواند به چرخه‌ پايداري محيطي تداوم بخشد. در پژوهش حاضر به شناسايي و عرضه‌ يك چارچوب كاربردي از علوم الهام‌گرفته از زيست و ارتباط بين آنها با پايداري محيطي پرداخته شده است. روش تحقيق در مقاله‌ پيش رو كيفي ـ توصيفي و مرور همه‌ مقالات منتشرشده در 11 نشريه‌ اسپرينگر طي سال‌هاي 2020 الي 2022 با كليدواژه‌ Bio (زيست) است. ارزيابي محوريت موضوعي 1927 مقاله‌ استخراج‌شده منجر به دسته‌بندي در 11 گروه مطالعات زيستي شامل بيونيك، بيوميميتيك، بيومورفيك، بيوسوخت (بيوديزل، بيوالكل، بيواتانول، بيوهيدروژن، و بيوگاز)، بيومتريال، بيوهيبريد، بيوآئروسل، بيوفناوري، بيوالگوريتم (هوش بيوطراحي و هوش بيو متريال)، بيوهنر (طراحي الهام زيستي و بيودكوراسيون)، بيوفيليا (طراحي بيوفيليك) و ارتباط بين آنها با پايداري محيطي شده است. برون‌داد پژوهش حاضر شامل مبحث توسعه‌ دانش نظري در باب علوم الهام‌گرفته از زيست است و نتايجْ حاكي از تمركز مطالعات بين‌المللي علوم زيستي بر بيوسوخت و بيوفناوري در راستاي كاهش تأثير فعاليت‌هاي انساني بر محيط زيست، استفاده‌ حداقل و كارآمد از منابع طبيعي، محافظت از تنوع زيستي، تأمين منابع پايدار، و برقراري ارتباط سازگار بين انسان و محيط طبيعي است.