مروري بر پايش اقدامات مديريتي و پاسخ‌ هيدرولوژيكي در آبخيزهاي معرف و زوجي كشور- بخش اول

اوايل قرن 20، به‌سبب آغاز تحقيقات آبخيزهاي زوجي در چندين منطقه از جهان، منحصر به فرد بوده است. به‌نحوي‌كه در بين 1930 تا 1970 گسترش قابل توجهي در احداث آبخيزهاي زوجي صورت گرفت. در حال حاضر به‌سبب داشتن پتانسيل‌هاي ويژه و بهره‌مندي از امكانات تحقيقاتي مناسب براي اهداف مديريتي و حفاظتي در حال استفاده هستند. بي‌شك، بدون داشتن داده‌هاي مقايسه‌اي حاصل از رويكرد آبخيزهاي زوجي، تعيين روابط علت و معلولي تغييرات محيطي و بزرگي اثرات آن‌ها در برخي از شرايط خاص دشوار است. هر چند مرور آزمايش‌هاي حاصل از آبخيزهاي زوجي در سطح جهان توسط محققان مختلفي انجام شده است، اما متاسفانه به‌سبب رواج انتشار مقالات داخل كشور به زبان فارسي، مرور مطالعات آبخيزهاي زوجي از ديد مطالعات مروري جهاني مغفول مانده است. بر همين اساس، مقاله حاضر با هدف بيان كاركرد و معرفي آبخيزهاي معرف و زوجي و نيز تحليل كلي از مطالعات صورت گرفته در زمينه شاخص‌هاي مختلف پايش اقدامات مديريتي و پاسخ هيدرولوژيكي انجام شد. تحليل نتايج حاصل از مطالعه شاخص‌هاي ارزيابي در آبخيزهاي معرف و زوجي كشور نشان داد كه شاخص‌هاي مورد مطالعه در سه دسته اصلي هيدرولوژي، شيميايي و بيوفيزيكي قابل دسته‌بندي هستند. شاخص‌هاي هيدرولوژي و شيميايي به‌ترتيب داراي بيش‌ترين و كم‌ترين فراواني مطالعات بوده‌اند.