نقد سندي و دلاليِ روايات ناظر بر ضميرفاعلي در فعلِ «جَعلا» در آيۀ 1۹۰ سورۀ اعراف

تفاوت ديدگاه‌هاي تفسيري مي‌تواند ناشي از تفاوت در تشخيص اسم ظاهري باشد كه ضمير فاعلي جايگزين آن شده است. گاه تعيين اين اسم ظاهر، تابع رواياتي كه مفسر بر آن تكيه كرده است.براي نمونه،مفسران درخصوص ضميرفاعلي در فعل «جَعلا» در آيۀ 190 سورۀ اعراف(فَلَمَّا آتاهُما صالِحاً جَعَلا لَهُ شُرَكاءَ فِيما آتاهُما فَتَعالَى اللَّهُ عَمَّا يشْرِكون‏)،تفاسير مختلفي ارائه كرده‌اند. برخي مفسرانضمير در اين آيه را جايگزين دو اسمِ آدم(ع) و حوا دانسته‌اند،برخي ضمير راجايگزين قريش ودسته‌‌اي ديگر نيز ضمير را جايگزين نوع انسان (دو جنس مذكر و مؤنث) مي‌‌دانند. بر اين اساس، پژوهش حاضربا روش توصيفي‌-تحليلي و رويكرد كتابخانه‌اي، ضمن بررسي ديدگاه مفسراني كه ضمير در فعل جَعلا را جايگزين آدم(ع) و حوا دانسته‌اند،به نقادي مستندات روايي آنان پرداخته و درنهايت به اين نتيجه رسيده است كه اين دسته از روايات به‌لحاظ سندي و محتوايي، با نقدهاي جدي مواجه‌اند.