بررسي شاخص‌هاي تحمل، جوانه‌زني و كارايي انتقال ذخاير بذر در گياهچه‌هاي ارزن دم‌روباهي (.Setaria italica L) تحت تنش كادميم و پلي‌وينيل كلريد

اخيراً با رشد سريع صنعت و كشاورزي، آلودگي خاك‌هاي زراعي به كادميم (Cd) و ذرات پلاستيك به يك مسئله جدي تبديل شده است. هم‌زماني وجود ميكروپلاستيك‌ها و Cd در خاك، مي‌تواند آثار بيولوژيك متنوعي به‌ويژه در مراحل اوليه رشد گياهان ايجاد كند. در اين پژوهش اثر تنش Cd در حضور ذرات ميكروپلاستيك پلي‌وينيل كلريد (PVC) بر جوانه‌زني و رشد گياهچه ارزن دم‌روباهي (.Setaria italica L) رقم باستان، مورد بررسي قرار گرفت. آزمايش به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي در سه تكرار با غلظت‌هاي 0، 50، 100، 150 و 200 ميكرومولار Cd و ميكروپلاستيك PVC با مقادير 0، 1، 2، 4 و 6 درصد انجام شد. صفات درصد و مهار جوانه‌زني، سرعت و ميانگين زمان جوانه‌زني، شاخص بنيه گياهچه، وزن ذخاير انتقال‌يافته بذر، كارايي انتقال و كارآيي استفاده از ذخاير بذر، جوانه‌زني نسبي، سطح سمّيت گياهچه، شاخص تحمل جوانه‌زني و شاخص تحمل ريشه بررسي شد. نتايج نشان داد كه هر دو آلاينده منجر به كاهش اغلب شاخص‌هاي جوانه‌زني شدند، با اين‌حال حضور PVC در غلظت‌هاي خاص همراه با تنش Cd منجر به بهبود شاخص‌هاي مورد نظر گرديد. به‌طوري‌كه درصد جوانه‌زني و كارآيي استفاده از ذخاير بذر در غلظت 200 ميكرومولار Cd به همراه 1 درصد PVC به‌ترتيب به ميزان 43/2 و %206 نسبت به غلظت 200 ميكرومولار Cd افزايش يافت. بيش‌ترين درصد مهار جوانه‌زني نيز مربوط به غلظت 200 ميكرومولار Cd بود كه با مصرف 1 درصد ميكروپلاستيك 52/4 % كاهش يافت. ذرات ميكروپلاستيك PVC گرچه آثار نامطلوبي بر روند جوانه‌زني بذور ارزن دم‌روباهي داشت ولي در حضور Cd در خاك، غلظت‌هاي كم PVC مي‌تواند تا حدودي اثر تعديل‌كننده بر سميّت Cd داشته باشد.