تأثير ليگاندهاي آلي بر رشد و تركيب شيميايي ذرت و آزادسازي عناصر در يك خاك تيمارشده با خاكستر لاستيك

يكي از مهم‌ترين عوامل محدودكننده رشد و عملكرد گياهان كمبود روي است. با توجه به اهميت بازيافت لاستيك‌هاي فرسوده و امكان استفاده از آن‌ها در كشاورزي، پژوهش حاضر با هدف بررسي اثر كاربرد خاكستر لاستيك و ليگاندهاي آلي بر فراهمي عنصر روي در خاك و جذب آن توسط گياه ذرت انجام شد. اين پژوهش به‎صورت فاكتوريل با دو عامل خاكستر لاستيك در چهار سطح (0، 0/25، 0/5 و 1 درصد وزني) و ليگاندهاي آلي (شاهد، اسيد سيتريك و EDTA با غلظت 1/5 ميلي‌مول بر كيلوگرم خاك) در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار در شرايط گلخانه انجام شد. نتايج نشان داد كاربرد ليگاندهاي آلي در خاك‌هاي تيمارشده با خاكستر لاستيك، نتوانست بر صفات رويشي گياه ذرت تأثير‌گذار باشد اين در حالي است كه غلظت روي شاخساره و ريشه گياه با كاربرد ليگاندهاي آلي در گلدان‌‌هاي تيمارشده با خاكستر لاستيك افزايش يافت. با كاربرد اسيد سيتريك در تيمارهاي داراي 1 درصد وزني خاكستر لاستيك افزايش سه برابري در غلظت روي شاخساره در مقايسه با شاهد (بدون‌ تيمار) مشاهده شد. هم‌چنين مقدار روي قابل عصاره‌گيري با DTPA در خاك با كاربرد سطوح 0/5 و 1 درصد وزني خاكستر لاستيك به‌ترتيب ۹۵ و ۱۷۵ برابر نسبت به سطح صفر خاكستر افزايش يافت. همچنين نتايج نشان داد كه به‌دليل مقادير اندك سرب و كادميوم در لاستيك، غلظت كادميوم شاخساره و ريشه گياه در همه تيمارها كم‌تر از حد تشخيص دستگاه جذب اتمي بود و از طرف ديگر اثر اصلي تيمار خاكستر لاستيك، ليگاند و همچنين اثر برهمكنش آن‌ها بر غلظت سرب گياه معني‌داري نبود. يافته¬هاي اين پژوهش نشان داد كه ذرات لاستيك تاير توانست در كوتاه‌مدت روي مورد نياز گياه را تأمين كنند. البته ضروري است آثار توليد خاكستر لاستيك بر سلامت انسان و محيط زيست بررسي شود.