تقابل‌هاي دوگانه در شعرهاي عفيف باختري

عفيف باختري، از شاعران شناخته‌‌ شدۀ معاصر افغانستان است كه در سال 1341 خورشيدي، در شهر مزار شريفِ ولايت بلخ زاده شد و در سال 1396 خورشيدي، در همان شهر، چشم از جهان پوشيد. از او حدود پنج مجموعۀ شعري به چاپ رسيده و بيشترين شعرهايش در قالب غزل سروده شده‌‌اند. باختري، از جملۀ شاعراني است كه مجموعه‌‌هاي شعري وي، خوانندگان زيادي را در ميان جامعۀ دانشگاهي، به خود اختصاص داده‌‌ است. هدف اساسي اين پژوهش، بررسي چگونگي كاربرد تقابل‌‌هاي دوگانه در شعرهاي اين شاعر است. ساختارگرايان بر اين باورند كه بررسي تقابل‌‌هاي دوگانه در متون ادبي، مي‌‌تواند ما را در فهم بهتر متن ياري رساند و لايه‌‌هايي از فكر و انديشۀ خالق اثر را باز نمايد. بر اين اساس، مقالۀ حاضر با روش توصيفي_تحليلي و رويكرد ساختارگرايانه، تقابل‌‌هاي دوگانه را در شعرهاي عفيف باختري مورد بررسي و تحليل قرار داده ‌‌است. تقابل‌‌هاي موجود در اشعار باختري، در سه سطح كلي واژگاني، ادبي و فكري طبقه‌‌بندي و بررسي گرديده‌‌اند. نتايج به دست آمده از پژوهش، نشان مي‌‌دهد كه تقابل‌‌هاي واژگاني ضمني، بيشترين بسامد را در شعرهاي باختري دارند و تقابل‌‌هاي دوگانۀ ادبي، از كمترين بسامد برخوردارند. همين‌‌سان، تقابل دوگانۀ‌‌ فكريِ شاعر، بيشتر بر حول تقابل مرگ/ زندگي مي‌‌چرخد و اين باعث شده ‌‌است تا تقابل‌‌هايي از نوع غم/ شادي، پاييز/ بهار و اسارت/ آزادي نيز در شعرهايش شكل بگيرند.