ارزيابي كيفيت فضاهاي عمومي شهري از منظر عيني و ذهني (مطالعه موردي: خيابان‌هاي اصلي شهر رشت)

مقدمه:  فضاهاي عمومي كه از عناصر مهم شهري محسوب مي شوند، نقش تعيين كننده اي در كيفيت زندگي شهروندان دارند و تعاملات و رفتارهاي اجتماعي مردم شهر را منعكس مي كنند. اين فضاهاي عمومي داراي خصوصيات و عناصري هستند كه كيفيت آنها مي تواند ارتقا يابد تا زندگي دلپذيرتر و پايدارتري در شهر فراهم شود. بنابراين شناسايي معيارهاي مؤثر بر كيفيت فضاهاي عمومي شهري نقش مهمي در توسعه اصولي شهرها و ايجاد محيط شهري مطلوب دارد.هدف:  اين پژوهش با بررسي فضاهاي عمومي خيابان هاي اصلي شهر رشت، عوامل مؤثر بر كيفيت آنها را از منظر عيني و ذهني شناسايي و ارزيابي نموده است.روش شناسي:  براي ارزيابي عيني كيفيت خيابان ها از مشاهده ميداني و تكميل چك ليست استفاده شده است و براي ارزيابي كيفيت خيابان به صورت ذهني از پرسشنامه بهره گرفته شده است. تحليل داده ها و سنجش كيفيت فضاهاي عمومي خيابانها با استفاده از مدل تاپسيس انجام گرفته و جهت ميزان همبستگي دو متغير كيفيت عيني و كيفيت ذهني از ضريب همبستگي پيرسون استفاده شده است.قلمرو جغرافيايي پژوهش:  در اين پژوهش فضاهاي عمومي خيابان هاي اصلي شهر رشت در 11 خوشه مورد مطالعه قرار گرفته است.يافته ها و بحث: ميزان رابطه همبستگي بين دو كيفيت خصوصيات عيني و ذهني مقدارR=0.68  محاسبه شده است. از لحاظ مقايسه برخورداري خوشه هاي مختلف از كيفيت هاي فضاي عمومي خيابان ها از منظر عيني و ذهني خوشه هاي11، 6، 7  داراي ضرايب تاپسيس بالاي 0.5 هستند و خوشه هاي 1، 2، 3، 4 و 10 با ضرايب تاپسيس كمتر از 0.5 داراي پايين ترين مقدار كيفيت فضاهاي خياباني هستند.نتيجه گيري: نتايج تحقيق حاكي از آن است كه بخش‌هاي مركزي و شمالي شهر كه عمدتاً شامل گروه‌هاي اجتماعي متوسط ​​و نسبتاً مرفه هستند، از كيفيت فضاي خياباني بالاتري برخوردارند، در حالي كه بخش‌هاي جنوبي و جنوب غربي شهر رشت كه عمدتاً در برگيرنده طبقات اجتماعي پايين تر و حاشيه نشينان هستند، كيفيت پايين‌تري دارند. نتايج اين مطالعه همچنين نشان داد كه بين خصوصيات عيني و ذهني كيفيت خيابان‌هاي شهر رشت رابطه مثبت معناداري وجود دارد.