مدل‌سازي توزيع فضائي اقامتگاه‌هاي گردشگري در شهر يزد

اقامتگاه‌ها مهم‌ترين نماينده گردشگري در شهرها هستند و موقعيت مكاني آن‌ها به‌طور قابل‌توجهي در انتخاب يك گردشگر تأثيرگذار است. خصيصه‌هاي فضايي اقامتگاه‌ها در مطالعه توزيع جغرافيايي به‌عنوان يك پديده فضايي، نقش مهمي ايفا مي‌كند. از اين منظر، مدل‌سازي فضايي يك رويكرد قدرتمند براي درك و پيش‌بيني الگوهاي توزيع اقامتگاه در فضاي جغرافيايي است. در اين پژوهش به بررسي روابط متغير فضايي بين توزيع فضائي اقامتگاه و عوامل مؤثر بر آن در شهر يزد پرداخته‌شده است. پژوهش از نظر هدف، كاربردي و مبتني بر روش‌هاي تحليل داده فضايي است. داده‌هاي پژوهش شامل تعداد و موقعيت جغرافيايي اقامتگاه‌هاي شهر يزد و متغيرهاي تبييني شامل كاربري زمين، شبكه راه، جاذبه‌ها و جمعيت مي‌شود. ابتدا با روش‌هاي تحليل اكتشافي، الگوهاي فضايي اقامتگاه شناسايي و سپس با استفاده از رگرسيون سراسري پواسن (GPR) و رگرسيون وزني جغرافيايي پواسن (GWPR) عوامل مؤثر در شكل‌گيري الگوها شناسايي و تحليل‌شده‌اند. نتايج آزمون شاخص ANN نشان مي‌دهد كه الگوي فضايي اقامتگاه خوشه‌اي است. همچنين بررسي‌ها نشان داد كه جاذبه‌هاي گردشگري، شبكه راه، فضاي سبز، ايستگاه تاكسي و اتوبوس، مراكز تجاري، ادارات دولتي و غيردولتي و مناطق مسكوني، از مهم‌ترين عوامل مؤثر در توزيع مكاني اقامتگاه‌ها بوده‌اند. يافته‌ها حاكي است كه مدل GWPR در برآورد اثرات متغيرهاي مستقل، عملكرد بهتري دارد. اين مدل نشان داد كه ميزان اثرگذاري متغيرهاي مستقل در واحدهاي فضايي مختلف يكسان نيست. برنامه‌ريزان شهري و گردشگري مي‌توانند با توجه به الگوي فضايي اقامتگاه‌ها و عوامل مؤثر در توزيع مكاني آن‌ها، برنامه‌هايي را براي توسعه و بهينه‌سازي گردشگري در شهر يزد ارائه دهند.