تبيين ماهيت حالات ذهني در آراء و انديشه ‌هاي هيلاري پاتنم؛ از رد فيزيكاليسم تا نقد كاركرد گرايي

تبيين ماهيت حالات ذهني از آموزه‌هاي مهم فلسفه ذهن است كه مورد توجه پاتنم نيز قرار گرفته است، چنانكه پاتنم در آثار متعدد خويش بدان پرداخته است. پاتنم براي تبيين ماهيت حالات ذهني، در وهله‌ي اول به نقد و رد نگرش فيزيكاليستي در مورد حالات ذهني و مشكلات اين ديدگاه مي‌پردازد. از نظر پاتنم اين‌همان دانستن حالت ذهني و مغزي مي‌تواند ناشي از «خلط مفهوم و مصداق؛ عدم توجه به تمايز شيء و مفهوم آن»، «نقض زبان و ابهام آن» و «ابهام روش‌هاي علمي» باشد. وي در وهله‌ي بعدي ديدگاه رفتارگرايي را مورد نقد و بررسي قرار مي‌دهد كه بر اساس آن واكنش‌هاي رفتاري به عنوان ماهيت حالت ذهني شناخته مي‌شوند. پاتنم معتقد است كه رفتارگرايي در تبيين درك انسان از درد و ترس انسان‌هاي ديگر ناتوان است. وي براي حل اين مشكل، ديدگاه كاركردگرايي را مطرح مي‌كند كه بر اساس آن حالات ذهني، همان حالات مغزي نيستند و به منزله نرم‌افزاري هستند كه بر روي سخت‌افزار قرار گرفته است. اما پاتنم در مرحله بعدي تفكر خويش به نقد ديدگاه كاركردگرايي نيز مي‌پردازد و معتقد است به اينكه حالات ذهني، حالات محاسبه‌اي نيستند و حتي حالات محاسبه‌اي به علاوه حالات فيزيكي هم نيستند؛ چرا كه اين ديدگاه كه ذهن حالت محاسباتي باشد نمي‌تواند بازنمايي شفافي از روان‌شناسي انسان را ارائه دهد و در خصوص گرايش‌هاي گزاره‌اي حرفي براي گفتن ندارد.