تربيت مبتني بر عقلانيت پسامدرن؛ با تأكيد بر انديشه‌هاي ميشل فوكو

پرورش قواي عقلاني، به‌عنوان صفت مميزه انسان از ساير موجودات، از زواياي مختلف مورد توجه انديشمندان و فلاسفه بوده است. يكي از موضوعات چالش‌برانگيز در نظام فكري و فلسفي ميشل فوكو نيز همين موضوع است. بنابراين، هدف پژوهش حاضر بررسي عقلانيت در انديشه فوكو است. براي دستيابي به اين هدف از روش توصيفي‌ـ‌تحليلي استفاده شده است. در اين راستا، اسناد و منابع مرتبط با پست‌مدرنيسم و آراء فوكو، به‌صورت هدفمند و گزينشي تا رسيدن به اشباع نظري، مورد بررسي و تحليل قرار گرفت. نتايج پژوهش بيانگر اين‌است كه فوكو عقلانيت و دانش را برآمده از قدرت مي‌داند، از عقلانيت‌هاي جزئي، سطحي و محلي سخن مي‌گويد، و با عقلانيت و حقيقت كلي و جهان‌شمول به‌مخالفت برخاسته است. او همچنين فضاي آموزشي، نهادها و سازمان‌ها را بازتوليدكننده و پژواكي از قدرت مي‌داند. بر اين اساس، مي‌توان گفت از منظر فوكو، غايت تربيت، پرورش دانش‌آموزاني نقاد، فعال و خلاق است كه با ساخت‌شكني و تحليل متون و كردارهاي اجتماعي، روابط قدرت را شناسايي، و معاني و تفاسير جديد را كشف نمايند.