رويكرد نو‌ـ‌ودانتايي به مفهوم «نفي» با تأكيد بر آراي باتاچارييا

جريان فكري نو‌ـ‌ودانتايي در هند، در مواجهه با آراي فلسفي غرب رويكردي سازنده داشته است كه يكي از نمايندگان آن، كريشنا چاندرا باتاچارييا، متفكر معاصر هندي است. رويكرد وي به مسائل فلسفي را مي‌توان  نمونه‌اي از يك رويكرد نو‌ـ‌ودانتايي تلقي نمود. در اين مقاله به آراي باتاچارييا درباره مفهوم «نفي» پرداخته شده كه درواقع، مبناي متافزيك او را تشكيل مي‌دهد. واژه «نفي» كه در فلسفه باتاچارييا مطرح شده، ريشه در مفهوم «نتي نتي» (نه اين نه آن) اوپانيشاد دارد. او آن را مبناي رسيدن به امر مطلق مي‌داند و معتقد است حيطه «نفي» حيطه امر نامتعين است و امر مطلق نيز بايد به‌عنوان نفي مطلق تلقي شود، زيرا هر مضمون شناخته شده و هر انتساب ايجابي، ممكن است آن را تبديل به امري متعين نمايد؛ ازاين‌رو، او معتقد است فقط از طريق فرايند نفي مي‌توان به مطلق رسيد. از نظر باتاچارييا، امر مطلق فقط به‌طور سلبي قابل فهم است، زيرا مضمون آن به‌طور واقعي قابل بيان نيست. اما اين بدين معنا نيست كه آن ناشناخته و غيرقابل شناخت است؛ حتي نمي‌توان گفت امر مطلق، ناشناخته و غيرقابل شناخت است، چراكه اين نيز نوعي ايجابي سخن گفتن درباره آن است. باتاچارييا نظر كانت درباره حقيقت ـ‌كه معتقد است نه شناخته‌شده و نه قابل شناخت است‌ـ را رد مي‌كند. او همچنين نظر هگل را درباره امر مطلق نقد مي‌كند و امر مطلق را مطابق با ديدگاه ودانتا مطرح مي نمايد.