تحليل گروه‌هاي زماني حاكم بر تغييرات زماني-مكاني بارش سالانه ايران

در پژوهش حاضر به تحليل گروه‌هاي زماني بارش60 ساله ايران با استفاده ازتحليل روند و همسازها پرداخته شد. دراين راستا از داده هاي ECMWF- ERA5 با تفكيك مكاني 0.25* 0.25 براي بازه زماني 2022-1963بهره گرفته شد. ابتدا ميانگين و ضريب تغييرات بارش 60 ساله كشور بررسي و سپس با برازش مدل رگرسيون خطي به روش پارامتري، روند بارش وارسي شد. در نهايت با استفاده از تحليل طيفي، همسازهاي مربوط به بارش سالانه استخراج گرديد. با توجه به نتايج پژوهش، گستره روند منفي معنادار بارش طي دوره آماري وسيع‌تراز گستره روند مثبت معنادار بوده است. روند منفي بارش عموماً منطبق بر نواحي شمالغرب، شمال و شرق محدوده مطالعاتي و روند مثبت معنادار منطبق بر زاگرس مرتفع است. خروجي حاصل از تحليل طيفي كه در مطالعات ديگر مشهود نبود گوياي نقش كمرنگ همسازهاي معنادار درنواحي شمالي ساحلي كشور است. همچنين نيمه جنوبي كشور عمدتاً تحت تاثير چرخه‌هاي 7-2 ساله و نواحي غربي عموماً تحت سيطره سيكل‌هاي درازمدت 20-7 ساله است. براين اساس الگوهاي مربوط به اين چرخه ها را مي‌توان به عوامل محلي، سيستم‌هاي كلان مقياس جوي، همسايگان و گاهي تركيب تمام عوامل كه سبب تنوع چرخه‌ها در يك مكان شده است، نسبت داد.