مهندسي معكوس محيطي در شبيه‌سازي سامانه‌هاي ديناميك نمونۀ موردي: بازسازي محيط ديرينۀ درياچۀ جازموريان

مهندسي معكوس محيطي از روش‌هاي جديد است كه مي‌توان به اتكاي آن تصويري از ديرينۀ محيط به دست آورد. اين روش مي‌تواند اين پيام را براي محققان داشته باشد كه با چه شرايطي امكان تجديد حيات محيط‌هاي گذشته وجود دارد. سيستم‌هاي ديناميك كه متكي به داده‌هاي محيطي زمان حال است با طبقه‌بندي متغيرها و براساس نظريۀ «كياس»5 درنرم‌افزار  Vensimاين امكان را فراهم مي‌آورد تا الگوريتم ديناميك روابط بين متغيرها و نحوۀ وابستگي آن‌ها با استفاده از مدل‌سازي «سيستم‌هاي پويا» امكان‌پذير و با محدويت‌هاي سيستم‌هاي استاتيك مواجه نباشد. در اين پژوهش با استفاده از داده‌هاي Dem 10 متري، تحليل اسناد مكتوب و داده‌هاي ميداني، به بازسازي فضاي محيط گذشتۀ چالۀ جازموريان مبادرت شد. نتايج نشان داد: 1- سطح درياچۀ جازموريان، در كنترل عوامل محيطي نقش مؤثري دارد؛ 2- در صورت به‌كارگيري سناريوي احياي درياچه مطابق با تراس 390 متري به‌عنوان كارآمدترين سياست در راستاي كنترل گرد و غبارها مي‌تواند متوسط ساليانۀ DSI را به يك كاهش دهد؛ 3- با احياي درياچه، اثر منفي گرد و غبار از طريق افزايش رطوبت نسبي هوا، افزايش درصد پوشش گياهي و رطوبت سطحي خاك تا 75 درصد خنثي خواهد شد.