تحليل ساختاري فقر شهري با رويكرد آينده‌نگاري در بافت‌هاي ناكارآمد كلان‌شهر اهواز

با توجه به پيچيدگي‌ها و عدم‌قطعيت‌هايي كه شهر قرن بيست و يكمي امروزه با آن رو‌به‌روست، تحليل ساختاري بافت‌هاي شهري و در اين مقاله بافت‌هاي حاشيه‌اي ناكارآمد شهر اهواز به‌عنوان نمودهاي فقر شهري مي‌تواند در بهبود وضعيت كل سيستم و ارتقاي كيفي آن، هم براي برنامه‌ريزان و مديران شهري و هم براي ساكنان در آينده سودمند باشد؛ بنابرابن هدف مقالۀ حاضر تحليل ساختاري و شناخت عوامل كليدي و استراتژيك سيستم فقر شهري بافت‌هاي حاشيه‌اي ناكارآمد كلان‌شهر اهواز است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، كاربردي و به لحاظ ماهيت و روش، با رويكرد آينده‌نگاري، اكتشافي توصيفي- تحليلي است. براي مشخص‌كردن متغيرهاي كليدي (پيشران‌هاي استراتژيك) سيستم فقر شهري، آثار متقابل متغيرها توسط 35 كارشناس خبره در قالب ماتريس 49*49 برآورد و از طريق نرم‌افزار ميك‌مك تحليل شدند. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهند كه به‌علت كمبود متغيرهاي تأثيرگذار، وضعيت سيستم فقر در محلات هدف، ناپايدار است. همچنين 9 پيشران استراتژيك قابل‌شناسايي هستند: 1- پايين‌بودن نرخ اجاره‌بها، 2- نرخ بيكاري، 3- بارتكفل واقعي، 4- بُعد خانوار، 5- نسبت كاربري تجاري به كل كاربري‌ها در محله، 6- نرخ برخورداري از خدمات و امكانات عمومي،7- نرخ برخورداري از تأسيسات بهداشتي درماني، 8- تحصيلات سرپرست خانوار، 9- مساحت منزل مسكوني (ريزدانگي). همچنين براي تسهيل و تسريع در اجراي بيشترين حجم از مهم‌ترين اقدامات آتي، كلي و عمومي، اصلاح ساختارهاي فقر شهري، ارتقا و بهبود وضعيت سيستم عمومي فقر در سه حوزۀ اقتصادي، اجتماعي و كالبدي- محيطي مذكور و همچنين هماهنگي بيشتر در مناسبات ميان‌نهادي مديريت شهري در محلات هدف، راهبرد ايجاد مركز/نهاد توسعۀ محله با محوريت شبكه‌سازي براي بازآفريني پايدار شهري اجتماع‌محور براي كارآفريني و توانمندسازي؛ ايجاد تراكم‌هاي متعادل در سطح محله‌ها، كاهش آسيب‌هاي اجتماعي، احياي منزلت اجتماعي محله‌ها و نوسازي و بهسازي بافت پيشنهاد مي‌شود.