تأملي در ماهيت دعاي ملحون و بررسي سرّ عدم تعالي آن

مسئله‌ اصلي اين پژوهش تأثير وضعي و تكويني الفاظ و كلمات در نظام هستي با تمركز بر مسئله‌ استجابت دعاي ملحون است. دعاي ملحون دعايي است كه با الفاظ غلط و اِعراب ناصحيح ادا مي شود كه طبق روايتي از امام جواد عليه السّلام، چنين دعايي بالا نمي‌رود. يافته‌ اصلي اين پژوهش – كه از نوع پژوهش هاي كتابخانه اي و اسنادي و به شيوه‌ تحليل عقلي و منطقيِ داده ها به نگارش در آمده – آن است كه استجابت دعا اثر نفس انساني است كه به اذن الهي در نظام تكوين اثرگذار است. نفسي كه با ابراز فقر،  به مبدأ هستي متصل مي شود، از قدرت آن مبدأ در اثرگذاري بر امور مختلف بهره مند مي شود. از آنجا كه حقيقت نفس به قدرت الهي متصل شده، تمام آثار و تجليات نفس دعاكننده هم مانند كلمات، حالت خضوع، بكاء يا تباكي در اشتداد ظهور قدرت الهي در آن مؤثر است؛ همان طور كه اجتماع دعاكنندگان و تكرار دعا نيز بر ظهور اين قدرت مي افزايد. الفاظ و كلمات و نيز اموري مانند زمان مناسب، مكان شريف و غيره اثر اِعدادي بر نفس دارند؛ يعني نفس را براي تأثيرگذاري در نظام تكوين آماده مي كنند نه اين‌كه الفاظ و كلمات علتِ فاعلي در استجابت دعا باشند، بنابراين دعاي ملحون نمي تواند مانع استجابت دعا باشد. در اين پژوهش به برخي از توجيهاتي كه از كلام امام جواد (ع) شده است، پرداخته و جهات ضعف آن‌ها تبيين شده است.