اهميت بلاغي ساختارهاي نحوي در قصايد سنايي

هدف از نوشتن اين مقاله غور در شگردهاي سنايي در خلق زبان تعليمي در قصايد اوست. ازاين‌رو، بعد از مقدمه‌اي كوتاه در مورد «بلاغت خطابي» و طرح چشم‌اندازي نظري در اين مورد، به طرح برخي شگردهاي نحوي سنايي در ايجاد «زبان خطابي» و بلاغت تعليمي مي‌پردازيم. بي‌شك، هنر سنايي در كاربرد الگوهاي نحوي خلاصه نمي‌شود و از طرفي، طرح تمام الگوهاي نحوي سنايي مجال گسترده‌اي مي‌طلبد، اما در اينجا به بعضي الگوهاي نحوي به‌ويژه كاربرد جملات شرطي و ساختار جمله‌هاي پايه و پيرو در قصايد او مي‌پردازيم كه شاكله‌ زبان خطابي و آرايش موسيقايي بسياري از قصايد او به‌شمار مي‌رود. سنايي از طريق جمله‌هاي شرطي و ساختار جمله‌هاي پايه و پيرو، آمريت خود را در مقام واعظ اخلاق به نمايش مي‌گذارد. گذشته از اين، اين ساختارها در موسيقي شعر او نيز نقش مؤثري دارند. ازاين‌رو، با تمركز بر چند قصيدۀ سنايي تلاش مي‌شود الگوهاي نحوي كه سنايي براي ايجاد اقتدار در زبان وعظ و افزايش تأثير كلام به‌كار گرفته است، معرفي شود.