تحليل فرايندهاي مناظره‌ چيني ‌ها و رومي ‌ها بر پايه‌ نظريه‌‌‌ نقش گراي هليدي

مقالۀ حاضر بر آن است تا با تحليل فرايند افعال و نظام گذرايي، نقش انديشگاني «مري ‎كردن چيني ‎ها و رومي ‎ها» را بر بنياد نظريۀ نقش‎گراي هليدي بررسي كند. به بيان ديگر، كشف دنياي تجربي، ذهني و عيني مولانا در اين مناظره با تحليل و بررسي فرايندهاي نقش انديشگاني صورت مي‎گيرد. روش آماري در اين مقاله تركيبي (كيفي كمي) است و نحوۀ اجراي آن توصيفي تحليلي است. جامعۀ آماري تمام ابيات اين مناظره (33 بيت) است و نمونه، شامل همۀ افعال آن (68 فعل در 33 بيت) است. براساس يافته‎ها و نتايج حاصل از اين پژوهش به‌نظر مي‌رسد نظريۀ نقش‎گراي هليدي، در خوانش حكايت چينيان و روميان مناسب است. فرايندهاي مادي به‎عنوان يكي از ابزارهاي انديشۀ مولانا براي برقراري رابطۀ ملموس‎تر و عيني‎تر با مخاطب و درنتيجه‎ روشن‎شدن مدارهاي عرفاني او هستند؛ بنابراين در اين مناظره فرايندهاي مادي بيشتر از ساير فرايندها در خدمت ديدگاه عارفانۀ مولانا قرار گرفته‎اند.