بررسي تأثير نانو لوله‌هاي كربن و كينتين بر رشد و باززايي مريم گلي (Salvia nemorosa) تحت شرايط درون شيشه‌اي

گونه Salvia nemorosa گياهي دارويي، علفي و چند ساله از خانواده نعناعيان است. نانو لوله هاي كربن نوعي دگرشكلي6 از اتم هاي كربن هستند كه به‌دليل خاصيت آب‌دوستي موجب افزايش جذب آب و رشد قسمت هاي مختلف گياهان مي شوند. سايتوكنين ها نيز معمولاً در تقسيمات سلولي شركت مي كنند و با حذف غالبيت انتهايي باعث پرآوري شاخه ها مي شوند. با توجه به اهميت هاي ذكر شده، اين پژوهش به‌منظور بررسي تأثير نانو لوله هاي كربن، كينتين و همچنين، اثرات متقابل آن‌ها بر خصوصيات مورفولوژيكي و فيزيولوژيكي مريم گلي تحت شرايط درون شيشه اي انجام شد. بعد از كشت بذر در محيط كشت MS، گياهان حاصل با حذف برگ ها به‌صورت تك گره برش داده شده و به محيط تيمار اصلي نانو لوله هاي كربن (صفر، ۱۰، ۲۰، ۴۰ و ۸۰ ميلي‌گرم بر ليتر) و كينتين (صفر، دو و چهار ميلي‌گرم بر ليتر) منتقل شدند. پس از گذشت ۴۰ روز برخي شاخص هاي مورفوفيزيولوژيكي و فيتوشيميايي مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه اثر متقابل نانو لوله هاي كربن × كينتين بر شاخص هاي وزن تر، تعداد شاخه، تعداد برگ، تعداد ريشه، سطح برگ، طول ريشه، ارتفاع گياهچه، درصد زنده ماني، درصد جوانه زني، محتواي رنگيزه هاي فتوسنتزي معني دار نبود. در مقابل، اثر متقابل دو تيمار بر محتواي فلاونوئيد و فنل كل اختلاف معني دار را نشان داد. بيشترين محتواي فنل در تركيب تيماري 80 ميلي‌گرم بر ليتر نانو لوله كربن و چهار ميلي‌گرم بر ليتر كينتين به‌دست آمد. از طرف ديگر، افزايش غلظت نانو لوله هاي كربن تا 80 ميلي‌گرم بر ليتر، ميانگين توليد شاخساره، تعداد برگ، سطح برگ، ارتفاع گياه، تعداد ريشه، طول ريشه، محتواي كلروفيل a، b، كارتنوئيد، محتواي فنل و فلاونوئيد را به‌طور معني داري افزايش داد. همچنين با افزايش غلظت كينتين (چهار ميلي‌گرم بر ليتر)، تعداد شاخه، محتواي كلروفيل a و b به‌طور معني داري افزايش يافت. براساس نتايج حاصل از اين پژوهش مي توان از نانو لوله هاي كربن (80 ميلي‌گرم بر ليتر) به‌منظور پرآوري و افزايش متابوليت هاي گياه مريم گلي استفاده نمود.