ارزيابي اثر پايه بر ميزان مقاومت برخي ارقام گلابي پيوندي به بيماري آتشك

باكتري عامل بيماري آتشك (Erwinia amylovora) يكي از بزرگترين چالش‌ها در توليد ميوه گلابي است و فقدان روش‌هاي كنترل مؤثر، بر نياز به ارقام مقاوم به اين بيماري تأكيد مي‌كند. بنابراين، آزمايشات تعيين سطوح حساسيت براي ايجاد برنامه‌هاي اصلاح نژادي كه مقاومت در برابر اين بيماري را تضمين كند، ضروري است. اين مطالعه با هدف تعيين تأثير پايه بر ميزان مقاومت ارقام گلابي پيوندي به بيماري آتشك و بررسي اثر انتقال مقاومت يا حساسيت به بيماري از پايه‌هاي مقاوم به ارقام گلابي با سنجش سيستم USDA در باغات گلابي آستان قدس رضوي و باغات نيشابور با دو رقم گلابي (̓درگزي̒ و كوشيا̒) پيوند شده بر روي دو پايه (̓درگزي و ̓پيردوارف̒) اجرا شد، و مقياس گاردنر نيز بر روي نهال‌هاي يكساله در گلخانه بررسي شد، همچنين مجموع قندهاي سوربيتول، ساكارز و pH عصاره برگي در روزهاي صفر تا 18 پس از آلودگي طي چهار مرحله اندازه‌گيري شد. با القا باكتري مقدار قندها از روز 6 تا 12 پس از آلودگي در رقم و پايه ̓كوشيا̒/ ̓پيردوارف̒ از 30 به 20 ميلي‌گرم (33 درصد كاهش قندها) ولي در رقم و پايه ̓كوشيا̒/̓درگزي̒ از 35 به 25 ميلي‌گرم (29 درصد كاهش قندها) و در دو رقم و پايه درگزي̒/درگزي̒ و درگزي/پيردوارف ثابت ماند. در مورد pH هم، در نهال‌ها با رقم كوشيا پيوند شده روي پايه درگزي نيز اين روند مشاهده شد. به اين ترتيب pH در روزهاي صفر، 3، 6 و 12 به‌ترتيب برابر 5/5، 6/5، 5/3 و 5/2 اندازه‌گيري شد. اين در حالي است كه در بافت برگ‌هاي ارقام و پايه‌هاي ̓درگزي̒/̓پيردوارف̒ و ̓درگزي̒/̓درگزي̒ اين مقدار به‌ترتيب 5/5 و 5/6 و اين روند طي روزهاي مختلف تقريبا ثابت بود. نتايج نشان داد كه پايه درگزي تا حدودي اثر مقاومت خود را بر روي رقم حساس ̓كوشيا گذاشت، به‌طوري‌كه ميزان مقاومت رقم و پايه كوشيا/درگزي بيشتر از ميزان مقاومت رقم و پايه ̓كوشيا/پيردوارف بود. بطور كلي طبق نتايج بدست آمده احتمال مي‌رود كه پايه مقاوم، مقاومت به بيماري آتشك را تا حدودي به ارقام حساس منتقل نموده است. بنابراين در برنامـه بـه‌زراعي گلابـي بـه‌منظور مقاومت به بيماري آتشك مي‌توان از پايه مقاوم به بيماري آتشك استفاده كرد.