مقايسۀ اثربخشي مشاورۀ كوتاه‌‌مدت راه‌حل‌‌محور، آموزش رواني فرندز و ورزش‌‌هاي هوازي بر ميزان تاب‌‌آوري دانش‌‌آموزان

زمينه و هدف: لازمهٔ كمك به دانش‌آموزان براي حل مشكلات مربوط به تاب‌آوري، شناخت عوامل مؤثر بر تاب‌آوري است. هدف پژوهش حاضر، مقايسۀ اثربخشي مشاورۀ كوتاه ‏مدت راه‌حل‏ محور، آموزش رواني فرندز و ورزش‏هاي هوازي بر ميزان تاب ‏آوري دانش‏ آموزان بود. روش‌بررسي: روش پژوهش، شبه‌آزمايشي با طرح پيش‌آزمون، پس‌آزمون و پيگيري سه‌ماهه با گروه گواه بود. جامعهٔ آماري پژوهش را تمامي نوجوانان پسر ۱۳تا۱۵ساله در دورهٔ اول متوسطهٔ نمونه‌دولتي تهران منطقهٔ آموزش‌و‌پرورش كهريزك در سـال تحـصيلي ۹۹-۱۳۹۸ تشكيل دادند. از بين آن‌ها شصت نفر به‌روش نمونه‌گيري دردسترس انتخاب شدند و در چهار گروه پانزده نفره قرار گرفتند. صرفاً گروه آزمايش يك به‌مدت ده جلسهٔ شصت‌دقيقه‌اي برنامۀ آموزش فرندز، گروه آزمايش دو آموزش مشاورۀ كوتاه‏مدت راه‌حل‏محور به‌مدت پنج جلسهٔ پنجاه‌دقيقه‌اي و گروه آزمايش سه آموزش ورزش‏هاي هوازي را در دوازده جلسهٔ ۴۵‌دقيقه‌اي دريافت كرد. جمع‌آوري داده‌ها با استفاده از مقياس تاب‌آوري كانر-ديويدسون (كانر و ديويدسون، ۲۰۰۳) صورت گرفت. داده‌ها با روش تحليل واريانس اندازه‌‌گيري مكرر، آزمون‌هاي تعقيبي توكي و بونفروني در نرم‌افزار SPSS نسخهٔ ۲۲ در سطح معناداري ۰٫۰۵ تحليل شدند.يافته‌ها: گروه‌هاي ورزش‌هاي هوازي (۰٫۰۰۱ p)، مشاورهٔ راه‌حل‌محور (۰٫۰۰۱ p) و آموزش رواني فرندز (۰٫۰۰۶=p) تفاوت معناداري با گروه گواه از نظر تاب‌آوري داشتند. بين دو گروه ورزش‌هاي هوازي و مشاورهٔ راه‌حل‌محور (۰٫۰۰۹=p) و بين دو گروه مشاورهٔ راه‌حل‌محور و آموزش رواني فرندز (۰٫۰۰۱ p) تفاوت معناداري از نظر تاب‌آوري مشاهده شد؛ اما بين دو گروه ورزش‌هاي هوازي و آموزش رواني فرندز تفاوت معناداري مشاهده نشد (۰٫۱۶۷=p). نمرات تاب‌آوري در سه گروه‌ مداخله در پس‌آزمون بيشتر از پيش‌آزمون بود (۰٫۰۰۱ p)؛ اما در هر سه گروه تفاوت معناداري بين مراحل پس‌آزمون و پيگيري مشاهده نشد كه حاكي‌از ماندگاري اثربخشي مداخلات در مرحلهٔ پيگيري براي متغير تاب‌آوري بود.نتيجه‌گيري: براساس يافته‌هاي پژوهش، مداخلات مشاورۀ كوتاه ‏مدت راه‌حل‏ محور، آموزش رواني فرندز و ورزش‏هاي هوازي بر افزايش ميزان تاب‏ آوري دانش‏ آموزان مؤثرند؛ اما مشاورۀ كوتاه‏ مدت راه‌حل‏ محور درمقايسه با دو مداخلۀ ديگر اثربخشي بيشتري بر تاب‌آوري دانش‌آموزان دارد.