بررسي اثربخشي توانمندسازي شغلي مبتني‌بر توانمندسازي شغلي شفيع‌آبادي بر كاهش فرسودگي شغلي معلمان

زمينه و هدف: به اعتقاد پژوهشگران، تدريس شغل بسيار استرس‌زايي است و معلمان از مشكلات سلامت روان بيشتري درمقايسه با شاغلان ديگر رنج مي‌برند. هدف پژوهش حاضر بررسي اثربخشي آموزش توانمندسازي شغلي مبتني‌بر توانمندسازي شغلي شفيع‌آبادي بر كاهش فرسودگي شغلي معلمان بود.روش‌بررسي: روش اين پژوهش نيمه‌آزمايشي با طرح پيش‌آزمون، ‌پس‌آزمون و پيگيري همراه با گروه گواه بود. جامعهٔ آماري پژوهش را تمامي معلمان شاغل در ناحيهٔ دوي آموزش‌وپرورش شهر تهران در سال ۱۳۹۸ تشكيل دادند. به‌منظور انتخاب نمونه سي معلم به‌صورت نمونه‌گيري غيرتصادفي و دردسترس انتخاب شدند و با همگن‌سازي در گروه آزمايش و گروه گواه قرار گرفتند (هر گروه پانزده نفر). جلسات آموزش توانمندسازي شغلي در هشت جلسهٔ نوددقيقه‌اي صرفاً براي معلمان گروه آزمايش برگزار شد. ابزار پژوهش پرسش‌نامهٔ فرسودگي شغلي (مسلش و جكسون، ۱۹۸۱) بود. داده‌ها با استفاده از روش تحليل واريانس اندازه‌گيري مكرر و آزمون تعقيبي بونفروني در نرم‌افزار SSPS تجزيه‌وتحليل شد. سطح معناداري آزمون‌ها ۰٫۰۵ بود. يافته‌ها: آموزش توانمندسازي شغلي در عامل‌ بين‌گروهي بر مؤلفه‌هاي خستگي عاطفي (۰٫۰۰۱ p)، مسخ شخصيت (۰٫۰۲۰=p)، فقدان موفقيت‌هاي‌ فردي (۰٫۰۲۰=p) و فرسودگي شغلي (۰٫۰۱۵=p) اثر كاهنده داشت. همچنين نتايج تفاوت معنادار ميانگين‌هاي مراحل پيش‌آزمون با پس‌آزمون و پيش‌آزمون با پيگيري براي مؤلفه‌هاي خستگي عاطفي (به‌ترتيب ۰٫۰۰۱ p، ۰٫۰۰۱ p)، مسخ شخصيت (به‌ترتيب ۰٫۰۰۱ p، ۰٫۰۰۱ p)، فقدان موفقيت‌هاي فردي (به‌ترتيب ۰٫۰۰۱ p، ۰٫۰۴۰=p) و نمرۀ كل فرسودگي شغلي (به‌ترتيب ۰٫۰۰۱ p، ۰٫۰۰۱ p) نشان داد. تفاوت ميانگين‌هاي مراحل پس‌آزمون و پيگيري براي مؤلفه‌هاي خستگي عاطفي (۰٫۷۲۰=p)، مسخ شخصيت (۰٫۱۹۰=p)، فقدان موفقيت‌هاي فردي (۰٫۰۷۰=p) و نمرهٔ كلي فرسودگي شغلي (۰٫۰۵۹=p) معنادار نبود كه پايداري اثر مداخله را براي فرسودگي شغلي و مؤلفه‌هاي آن نشان داد.نتيجه‌گيري: براساس يافته‌هاي اين پژوهش نتيجه گرفته مي‌شود كه الگوي چندمحوري شفيع‌آبادي به‌علت ماهيت آموزش‌هاي ارائه‌شده براساس مفاهيم بنيادي نظريهٔ آن ازجمله خويشتن‌پنداري، پويايي، تصميم‌گيري، هدفمندي و نيازها كه فرا گرفته مي‌شود، بر كاهش فرسودگي شغلي معلمان اثربخشي دارد.