بررسي اثربخشي برنامهٔ جامع تقويت كنش‌هاي حسي و حركتي خانواده‌محور بر مهارت‌هاي حركتي در كودكان با نشانگان داون

زمينه و هدف: كودكان مبتلا به نشانگان داون در پردازش و يكپارچگي حسي‌حركتي و مهارت‌هاي حركتي نقص‌هايي را نشان مي‌دهند؛ ازاين‌رو پژوهش حاضر با هدف بررسي اثربخشي برنامهٔ جامع تقويت كنش‌هاي حسي و حركتي خانواده‌محور بر مهارت‌هاي حركتي در كودكان با نشانگان داون انجام شد. روش‌بررسي: روش پژوهش، نيمه‌آزمايشي با طرح پيش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه گواه و دورهٔ پيگيري يك‌ماهه بود. جامعهٔ ‌آماري را تمامي كودكان با نشانگان داون همراه با والدين آن‌ها تشكيل دادند كه در سال ۹۸-۱۳۹۷ به كلينيك‌هاي توان‌بخشي سعادت و آوا در شهرستان كاشمر مراجعه كردند. بيست والد كه فرزندان آن‌ها در مقياس‌هاي رشد حركتي پي‌بادي (فوليو و فيوول، ۱۹۸۳) نمرات كمتري داشتند (بازۀ نمرۀ صفر تا ۲)، براساس نمونه‌گيري دردسترس، به‌عنوان نمونه به‌طور داوطلبانه وارد مطالعه شدند. سپس با انتساب تصادفي در گروه آزمايش و گروه گواه (هر گروه ده نفر) قرار گرفتند. گروه آزمايش (والدين داراي فرزند مبتلا به سندرم داون) درمان تقويت كنش‌هاي حسي‌حركتي خانواده‌محور را در هشت جلسه دريافت كرد و مهارت‌هاي حركتي فرزندان شركت‌كنندگان در سه مرحله با استفاده از مقياس‌هاي‌ رشد حركتي پي‌بادي (فوليو و فيوول، ۱۹۸۳) سنجيده شد. تحليل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SSPS نسخهٔ ۲۲ و روش تحليل واريانس با اندازه‌گيري‌ مكرر و آزمون تعقيبي بونفروني در سطح معناداري ۰٫۰۵ صورت گرفت. يافته‌ها: اثر زمان، اثر گروه و تعامل بين زمان و گروه بر مهارت‌هاي حركتي درشت و ظريف معنادار بود (۰٫۰۰۱ p). در گروه آزمايش، ميانگين نمرات متغيرهاي مهارت‌هاي حركتي درشت و مهارت‌هاي حركتي ظريف در مراحل پس‌آزمون و پيگيري درمقايسه با پيش‌آزمون تفاوت معناداري داشت (۰٫۰۰۱ p) و اثر مداخله تا مرحلهٔ پيگيري براي متغيرهاي مهارت‌هاي حركتي درشت (۰٫۸۱۲=p) و ظريف (۰٫۷۹۵=p) تداوم داشت. نتيجه‌گيري: برنامهٔ جامع تقويت كنش‌هاي حسي‌حركتي به‌طور معناداري ميزان مهارت‌هاي حركتي درشت و ظريف كودكان با نشانگان داون را افزايش مي‌‌دهد؛ بنابراين به‌نظر مي‌رسد، اعمال روش‌هاي درماني مانند تقويت كنش‌هاي حسي‌حركتي خانواده‌محور موجب تأثيرات مثبتي در بهبود مهارت‌هاي حركتي شود.