مدل ساختاري تبيين باورهاي وسواسي دانش‌آموزان دبيرستاني براساس باورهاي فراشناختي و نشانه‌هاي استرس، افسردگي و اضطراب: نقش ميانجيگر آشفتگي استنتاج

زمينه و هدف: افكار، تكانه‌ها يا تصاوير مزاحم هستهٔ اصلي برخي اختلالات روان‌شناختي و به‌ويژه اختلال وسواسي‌اجباري هستند. از سوي ديگر باورهاي وسواسي عامل مهمي در تبديل افكار مزاحم به افكار وسواسي به‌شمار مي‌رود. هدف پژوهش حاضر، ارائۀ مدل ساختاري تبيين باورهاي وسواسي دانش‌آموزان دبيرستاني براساس باورهاي فراشناختي، نشانه‌هاي استرس، اضطراب و افسردگي با ميانجيگري آشفتگي استنتاج بود. روش‌بررسي: روش تحقيق از نوع تحقيقات همبستگي بود. جامعهٔ آماري پژوهش را همهٔ دانش‌آموزان متوسطهٔ دوم شهرستان اليگودرز در سال تحصيلي ۱۴۰۰-۱۳۹۹ تشكيل دادند. حجم نمونه شامل سيصد نفر دانش‌آموز دختر و پسر متوسطهٔ دوم بود كه با شيوهٔ نمونه‌گيري خوشه‌اي انتخاب شدند. براي اندازه‌گيري متغيرها، پرسش‌نامه‌ٔ باورهاي وسواسي (كارگروه شناخت‌هاي وسواسي‌اجباري، ۲۰۰۵)، مقياس افسردگي، اضطراب و استرس (لاويبوند و لاويبوند، ۱۹۹۵)، پرسش‌نامهٔ باورهاي فراشناختي (ولز و كارترايت-هاتون، ۲۰۰۴ و پرسش‌نامۀ تجديد‌نظرشدهٔ آشفتگي استنتاج (آردما و همكاران، ۲۰۰۵) به‌كار رفت. تحليل داده‌ها در سطح معناداري ۰٫۰۱ با استفاده از روش‌هاي آمار توصيفي و استنباطي (ضريب همبستگي پيرسون و مدل‌سازي معادلات ساختاري) ازطريق نرم‌افزارهاي آماري SSPS نسخهٔ ۲۰ و AMOS نسخهٔ ۲۴ انجام شد.يافته‌ها: ضريب مسير كل بين نشانه‌هاي استرس، افسردگي و اضطراب با باورهاي وسواسي مثبت و معنادار بود (۰٫۰۱۴=p و ۰٫۲۰۵=β). ضريب مسير مستقيم بين باورهاي فراشناختي و باورهاي وسواسي (۰٫۰۰۱ p و ۰٫۲۷۹=β) و ضريب مسير كل آن‌ها (۰٫۰۰۱ p و  ۰٫۴۴۰=β) مثبت و معنادار به‌دست آمد. ضريب مسيرغيرمستقيم ميان باورهاي فراشناختي و باورهاي وسواسي (۰٫۰۰۱ p و ۰٫۱۵۹=β) و ضريب مسير غيرمستقيم بين نشانه‌هاي استرس، اضطراب و افسردگي با باورهاي وسواسي (۰٫۰۰۱ p و  ۰٫۱۱۰=β) مثبت و معنادار به‌دست آمد. همچنين شاخص‌هاي نكويي برازش، برازش مدل پژوهش را با داده‌هاي گردآوري‌شده نشان دادند (۲٫۴۱=fd/x2 و ۰٫۰۶۹=RMSEA و ۰٫۹۰۸=GFI و ۰٫۹۵۰=CFI و ۰٫۸۷۲=AGFI). نتيجه‌گيري: باورهاي فراشناختي و نشانه‌هاي استرس، افسردگي و اضطراب از عوامل مؤثر بر باورهاي وسواسي در دانش‌آموزان هستند و آشفتگي استنتاج رابطهٔ بين باورهاي فراشناختي و نشانه‌هاي استرس، افسردگي و اضطراب را با باورهاي وسواسي به‌صورت مثبت و معنادار ميانجيگري مي‌كند.