مطالعهٔ‌‌‌ كيفي: تبيين راهبردهاي حل تعارض والد-نوجوان از ديدگاه والدين

زمينه و هدف: تعارضات بين والد-نوجوان اگر به‌شيوهٔ صحيح حل نشود، تداوم تعارض را در پي دارد؛ همچنين ممكن است شكل آسيب‌زا به خود بگيرد و اين خطر وجود دارد كه خانواده به دسته‌بندي‌هاي مخالف همديگر تبديل شود. هدف اين پژوهش تبيين راهبردهاي حل تعارض والد-نوجوان از ديدگاه والدين بود.روش‌بررسي: اين تحقيق از نوع كيفي بود كه به‌شيوهٔ نظريهٔ داده‌بنياد انجام شد. جامعهٔ مطالعه‌شده، والديني از شهر يزد بودند كه با نوجوانان خود تعارض داشتند. در سال‌هاي ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸پانزده مدرسه (هفت مدرسۀ دورۀ متوسطهٔ اول و هشت مدرسۀ دورۀ متوسطهٔ دوم) به‌صورت تصادفي انتخاب شد. در ادامه از سوي مدارس، والديني كه با نوجوان خود دچار تعارض بودند و نياز به خدمات مشاوره‌اي داشتند، معرفي شدند. روش نمونه‌گيري هدفمند بود. داده‌ها ازطريق مصاحبهٔ عميق و نيمه‌ساختاريافته و اشباع نظري پس از مصاحبه با ۲۹ والد (نوزده مادر و ده پدر) جمع‌آوري شد. مدت‌زمان هر مصاحبه بسته به شرايط شركت‌كنندگان از ۴۵تا۶۰ دقيقه متغير بود. به‌منظور تحليل استقرايي داده‌ها، رويكرد عيني‌گراي استراوس و كوربين به‌كار رفت. يافته‌ها: يافته‌هاي پژوهش شامل ۶۲ مفهوم، ده مقولهٔ فرعي و سه مقولهٔ اصلي (انفعالي، مخرب، كارآمد) به‌منظور تبيين مقولهٔ مركزي تحت عنوان تاكتيك‌هاي حل تعارض بود. راهبردهاي اجتنابي و خدمتكارانه مربوط به راهبردهاي انفعالي، راهبردهاي ائتلاف‌گرايانه، سلطه‌گرايانه، مقابله‌اي و سركوب‌گرايانه مربوط به راهبردهاي مخرب، راهبردهاي معنويت‌گرايانه، مؤتلفانه، مصالحه‌گرايانه و توافقي مربوط به راهبردهاي كارآمد اين پژوهش بود. نتيجه‌گيري: تجارب، دانش، باورها و ارزش‌هاي افراد راهبردهاي مختلفي را براي حل تعارض بين والد-نوجوان پيش روي آن‌ها مي‌گذارد كه اين راهبردها گاهي مخرب، گاهي منفعل و گاهي كارآمد است؛ بنابراين فهم راهبردها براي جلوگيري از آسيب فرد، خانواده و اجتماع ضرورت دارد.