تدوين پروتكل درماني پذيرش و تعهد با استفاده از استعاره‌هاي مثنوي معنوي مولانا

زمينه و هدف: اختلالات يادگيري محدود به ناتواني در يادگيري رياضي يا خواندن نمي‌شود؛ بلكه هر فعاليتي را كه فرد به‌صورت روزانه در آن درگير است، شامل مي‌شود. درمان مبتني‌بر پذيرش و تعهد ازجمله درمان‌هايي است كه مي‌تواند در اين زمينه مؤثر باشد. هدف پژوهش حاضر، تدوين برنامهٔ پروتكل ‌درماني مبتني‌بر پذيرش و تعهد با استفاده از استعاره‌هاي مثنوي معنوي مولانا بود.روش‌بررسي: اين پژوهش با استفاده از روش تحقيق تحليل محتواي كيفي انجام پذيرفت. در اين پژوهش بررسي حكايت‌هاي مثنوي معنوي با استفاده از روش تحليل محتوا به‌منظور استخراج محتواي پنهان حكايت‌ها و تطابق آن‌ها با مقوله‌هاي درمان مبتني‌بر پذيرش و تعهد صورت گرفت. سپس در قالب برنامۀ هشت‌جلسه‌اي ۷۵ دقيقه‌اي (هر هفته دو جلسه) پروتكل ‌درماني مبتني‌بر پذيرش و تعهد با استفاده از استعاره‌هاي مثنوي تنظيم شد. براي بررسي روايي پروتكل در بخش دوم پژوهش، پروتكل طراحي‌شده به‌طور آزمايشي روي يك ‌خانم ۳۵ ساله، داراي تحصيلات ليسانس و خانه‌دار و داراي فرزند مبتلا به مشكلات يادگيري تحصيلي (كه داراي صفات بيش‌فعالي نيز بود و اختلال يادگيري آن ريشه در بيش‌فعالي وي داشت) اجرا شد. يافته‌ها: درمجموع هشت حكايت مرتبط يافت شد كه تناظر هر شش مقولهٔ درمان مبتني‌بر پذيرش و تعهد در آن‌ها پيدا بود؛ همچنين روايي پروتكل در اجراي آزمايشي روي يك ‌آزمودني با استفاده از مشاهدات باليني و سؤالات بازپاسخ به تأييد رسيد.نتيجه‌گيري: براساس نتايج پژوهش، در مثنوي معنوي استعاره‌هاي متناظر با درمان مبتني‌بر پذيرش و تعهد به‌منظور بومي‌سازي اين درمان با استفاده از حكايت‌هاي مثنوي معنوي وجود دارد و پروتكل طراحي‌شده با استفاده از اين استعاره‌ها داراي روايي محتوايي مناسبي است.