بررسي اثربخشي برنامهٔ توانمند‌سازي خانواده مبتني‌بر ذهن‌آگاهي بر بهبود تعاملات درون‌فردي و برون‌فردي ذهن‌آگاهي مادران داراي فرزندان ۱۰تا۱۴ساله

زمينه و هدف: تعاملات والد-فرزندي و شيوه‌هاي فرزندپروري، از عوامل خانوادگي مهم‌تر و بنيادي‌تر مؤثر بر سلامت رواني فرزندان محسوب مي‌شود. پژوهش حاضر با هدف بررسي اثربخشي برنامهٔ توانمندسازي خانواده مبتني‌بر ذهن‌آگاهي (MSFP) بر بهبود تعاملات درون‌فردي و برون‌فردي ذهن‌آگاهي مادران داراي فرزندان ۱۰تا۱۴ساله انجام شد. روش‌بررسي: روش اين پژوهش شبه‌آزمايشي با طرح پيش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعهٔ آماري پژوهش را مادران كودكان ۱۰تا۱۴سالهٔ شركت‌كننده در مؤسسهٔ قلم‌چي شهر مشهد تشكيل دادند كه به‌روش نمونه‌گيري دردسترس ۲۴ مادر انتخاب شدند. سپس به‌تصادف در گروه مداخله و گروه گواه (هركدام دوازده نفر) قرار گرفتند. گروه آزمايش هفت جلسهٔ ۱۲۰‌دقيقه‌اي برنامهٔ توانمندسازي خانواده مبتني‌بر ذهن‌آگاهي را دريافت كرد و گروه گواه در فهرست انتظار قرار گرفت. هر دو گروه قبل و بعد از مداخله، مقياس ذهن‌آگاهي بين‌‌فردي در فرزندپروري (دانكن و همكاران، ۲۰۰۷) و پرسش‌نامۀ پنج‌وجهي ذهن‌آگاهي (بائر و همكاران، ۲۰۰۶) را تكميل كردند. ‌تحليل داده‌ها با استفاده از روش تحليل كوواريانس تك‌متغيري در نرم‌افزار SPSS نسخهٔ ۲۱ در سطح معناداري ۰٫۰۵ صورت گرفت. يافته‌ها: نتايج نشان داد، بين گروه آزمايش دريافت‌كنندهٔ جلسات توانمندسازي خانواده‌ مبتني‌بر ذهن‌آگاهي و گروه گواه، از نظر ذهن‌آگاهي درون‌فردي (۰٫۰۱۵=p) و ذهن‌آگاهي برون‌فردي (۰٫۰۰۲=p) تفاوت معنادار وجود داشت. همچنين جلسات توانمندسازي خانواده به‌ترتيب ۲۸درصد و 51درصد از تغييرات ذهن‌آگاهي درون‌فردي و برون‌فردي مادران را تبيين كردند. نتيجه‌گيري: براساس يافته‌هاي اين پژوهش نتيجه گرفته مي‌شود، برنامهٔ توانمندسازي خانواده مبتني‌بر ذهن‌آگاهي موجب بهبود ذهن‌آگاهي درون‌فردي و برون‌فردي مادران داراي فرزندان ۱۰تا۱۴ساله مي‌شود؛ بنابراين مي‌توان از اين برنامه براي بهبود تعاملات والدين و فرزندان استفاده كرد.