بررسي اثربخشي برنامهٔ آموزش مثبت‌نگري مبتني‌بر شفقت براي مادران داراي فرزند خردسال با نشانگان داون بر نگرش به فرزند با نيازهاي ويژه

زمينه و هدف: تولد كودك با نيازهاي ويژه سبب يأس، نااميدي و ناكامي والدين مي‌شود و پذيرش فرزند توسط والدين را دشوار مي‌‌كند. اين پژوهش با هدف طراحي برنامهٔ آموزش مثبت‌نگري مبتني‌بر شفقت براي مادران داراي كودك خردسال با نشانگان داون و بررسي اثربخشي آن بر بهبود نگرش آن‌ها به كودك با نيازهاي ويژه انجام شد. انجام شد. روش‌بررسي: روش اين پژوهش، نيمه‌آزمايشي با طرح پيش‌آزمون، پس‌آزمون و پيگيري سه‌ماهه همراه با گروه گواه بود. جامعهٔ آماري را مادران كودكان با نشانگان داون كمتر از دو سال در استان يزد در آبان ۱۳۹۷ تشكيل دادند. نمونه شامل چهارده مادر بود كه به‌شيوهٔ دردسترس، از شهرهاي يزد، ميبد و اردكان انتخاب شدند. پس از همتاسازي براساس سطح تحصيلات و وضعيت سن، به‌صورت تصادفي در گروه آزمايش و گروه گواه قرار گرفتند (هر گروه هفت نفر). ابزار پژوهش مقياس نگرش والدين نسبت به كودك با نيازهاي ويژه (گوندر، ۲۰۰۲) بود. صرفاً براي گروه آزمايش چهارده جلسه آموزش مثبت‌نگري مبتني‌بر شفقت ارائه شد. براي تحليل داده‌ها آزمون‌ تي گروه‌هاي مستقل، آزمون مجذور كاي (خي‌دو)، روش تحليل واريانس با اندازه‌گيري مكرر و آزمون تعقيبي بونفروني در نرم‌افزار SSPS نسخهٔ ۲۰ در سطح معناداري ۰٫۰۵ صورت گرفت. يافته‌ها: اثر زمان (۰٫۰۰۱ p)، اثر گروه (۰٫۰۴۳=p) و اثر تعامل بين زمان و گروه (۰٫۰۲۵=p) بر متغير نگرش مادران به كودكان با نيازهاي ويژه‌ معنادار بود. در گروه آزمايش بين ميانگين نمرات متغير مذكور در پيش‌آزمون-پس‌آزمون و پيش‌آزمون-پيگيري، تفاوت معنا‌دار وجود داشت (۰٫۰۰۱ p). همچنين در گروه آزمايش، ميانگين نمرات متغير نگرش مادران به كودكان با نيازهاي ويژه‌ در مرحلۀ پيگيري (۳٫۷۶۰±۸۴٫۱۴۲) بيشتر از مرحلۀ پس‌آزمون (۳٫۱۸۴±۸۳٫۸۵۷) بود كه تدام اثر مداخله را در مرحلۀ پيگيري نشان مي‌دهد. نتيجه‌گيري: باتوجه به يافته‌هاي پژوهش نتيجه گرفته مي‌شود، برنامهٔ آموزش مثبت‌نگري مبتني‌بر شفقت بر بهبود نگرش مادران به كودك با نيازهاي ويژه اثربخشي دارد و مي‌توان از اين برنامه براي پذيرش معلوليت فرزند بهره گرفت.