تأثير مداخلهٔ آموزش مديريت رفتاري والدين (PMT) بر پايهٔ رويكرد ارزيابي رفتار كاركردي (FBA) بر ميزان توجه و تمركز، مشكلات رفتاري و سازگاري هيجاني‌اجتماعي كودكان داراي اختلال نارسايي توجه/فزون‌كنشي ۶تا۱۲ سال

زمينه و هدف: به‌دليل تنوع مشكلاتي كه كودكان با اختلال نارسايي توجه/فزون‌كنشي دارند، شيوه‏‏‌هاي درماني متفاوتي نظير دارودرماني و رفتاردرماني براي اين كودكان استفاده شده ‌است. پژوهش حاضر با هدف تعيين اثربخشي مداخلهٔ آموزش مديريت رفتاري والدين بر پايهٔ رويكرد ارزيابي رفتار كاركردي، بر ميزان توجه و تمركز، مشكلات رفتاري و سازگاري هيجاني‌اجتماعي كودكان داراي نارسايي توجه/فزون‌كنشي انجام شد. روش‌بررسي: روش پژوهش، شبه‌آزمايشي با طرح پيش‌آزمون-پس‌آزمون همراه با گروه گواه بود. جامعهٔ آماري پژوهش را تمامي كودكان ۶تا۱۲سالهٔ مبتلا به اختلال ADHD و والدين (مادران) آن‌ها تشكيل دادند كه در شهر تهران در سال ۱۳۹۶ براي دريافت درمان پزشكي يا باليني به مراكز مشاوره و خدمات روان‌شناختي مراجعه كردند. نمونه‌اي چهل‌نفري به‌روش دردسترس انتخاب شدند و به‌صورت گمارش تصادفي در دو گروه آزمايش و گواه قرار گرفتند. براي جمع‌آوري داده‌ها، مقياس درجه‌بندي كانرز (فرم والدين) (كانرز، ۱۹۷۳)، نسخۀ رايانه‌اي آزمون عملكرد پيوسته، پرسشنامهٔ سازگاري دانش‌آموزان (سينها و سينگ، ۱۹۹۳) و چك‌ليست رفتاري كودك (آخنباخ و رسكورلا، ۲۰۰۱) به‌كار رفت. در گروه آزمايش، تعداد بيست نفر از والدين اين كودكان، آموزش مديريت رفتاري والدين را به‌مدت ده جلسهٔ آموزشي دريافت كردند؛ اما گروه گواه هيچ مداخله‌اي دريافت نكرد. براي تحليل داده‌ها روش تحليل كوواريانس چندمتغيره در سطح معناداري ۰٫۰۵=α در نرم‌افزار آماري SPSS نسخهٔ ۲۲ به‌كار رفت. يافته‌ها: نتايج نشان داد، پس از تعديل اثر نمرات پيش‌آزمون، تفاوت معناداري بين گروه آزمايش و گروه گواه در سه متغير توجه و تمركز، مشكلات رفتاري و سازگاري هيجاني‌اجتماعي وجود داشت (۰٫۰۰۱ p). نتيجه‌گيري: براساس يافته‌هاي پژوهش نتيجه گرفته مي‌شود، آموزش مديريت رفتاري والدين بر پايهٔ رويكرد ارزيابي رفتار كاركردي بر افزايش توجه و تمركز، كاهش مشكلات رفتاري و بهبود سازگاري هيجاني‌اجتماعي كودكان با اختلال نارسايي توجه/فزون‌كنشي اثربخشي دارد.