مقايسهٔ اثربخشي شيوهٔ يكپارچگي حسي همراه و بدون ربات بر برقراري ارتباطات پسران ۷تا۹سالهٔ مبتلا به اختلال طيف اتيسم

زمينه و هدف: اختلال در برقراري ارتباطات مانع اصلي مشاركت در محيط‌هاي اجتماعي براي افراد مبتلا به اختلال طيف اتيسم است. هدف پژوهش حاضر، مقايسهٔ اثر‌بخشي شيوهٔ يكپارچگي‌ حسي همراه و بدون ربات، بر برقراري ارتباطات پسران ۷تا۹سالهٔ مبتلا به اختلال طيف اتيسم بود. روش‌بررسي: روش پژوهش، نيمه‌آزمايشي با طرح پيش‌آزمون، پس‌آزمون و پيگيري همراه با گروه گواه بود. جامعهٔ پژوهش را پسران ۷تا۹ساله با طيف اتيسم سطح متوسط از مدارس پسرانهٔ اتيسم شهر تهران در سال تحصيلي ۹۸-۱۳۹۷ تشكيل دادند. از داوطلبان  واجد شرايط، ۴۵ نفر به‌شيوهٔ در‌دسترس انتخاب‌ شدند و به‌صورت تصادفي در سه گروه پانزده‌نفري تمرينات يكپارچگي ‌حسي به‌همراه ربات و يكپارچگي‌ حسي به‌تنهايي و گواه قرار ‌گرفتند. براي آزمودني‌ها پيش‌آزمون، پس‌آزمون و آزمون پيگيري پس از دو ماه، با دومين ويرايش مقياس اندازه‌گيري طيف اتيسم گليام (گارز-۲) (تشخيص اتيسم گليام، ۲۰۰۶) انجام‌ گرفت. براي هر دو گروه آزمايش پانزده جلسه شيوهٔ يكپارچگي ‌حسي ارائه شد. هم‌زمان يك گروه آزمايش پانزده جلسه از درمان با ربات نيز بهره ‌برد. گروه گواه درماني دريافت ‌نكرد. داده‌ها با استفاده از آزمون‌هاي تحليل واريانس با اندازه‌گيري مكرر، تعقيبي بونفروني و كروسكال‌واليس در نرم‌افزار SPSS نسخهٔ ۲۲ در سطح معناداري ۰٫۰۵ تحليل‌ شد. يافته‌ها:  تفاوت معناداري بين گروه يكپارچگي ‌حسي همراه و بدون ربات در برقراري ‌ارتباطات كودكان با اختلال طيف‌ اتيسم وجود داشت (۰٫۰۰۱=p)، همچنين در گروه‌هاي يكپارچگي حسي همراه و بدون ربات، از لحاظ نمرۀ متغير برقراري ارتباطات، بين نمرات پيش‌آزمون و پس‌آزمون و بين نمرات پيش‌آزمون و پيگيري اختلاف معناداري وجود داشت (۰٫۰۰۱ p)؛ اما بين نمرات پس‌آزمون و پيگيري در دو گروه يكپارچگي حسي همراه و بدون ربات اختلاف معناداري ديده نشد كه نشان مي‌دهد مداخلۀ يكپارچگي حسي همراه و بدون ربات در مرحلۀ پيگيري تداوم داشته است. نتيجه‌گيري: براساس يافته‌هاي پژوهش نتيجه گرفته مي‌شود، تلفيق شيوهٔ يكپارچگي حسي با درمان به‌وسيلهٔ ربات، مؤثرتر از به‌كارگيري شيوهٔ يكپارچگي حسي به‌تنهايي است و موجب افزايش بيشتر توانمندي كودكان با اختلال طيف اتيسم با احتمال متوسط در برقراري ارتباطات مؤثر با ديگران مي‌شود.